احساس سنگینی در سر می‌تواند زندگی روزانه را برای فرد سخت کند. ممکن است احساس کنید که قادر نیستید سر را بالا نگه دارید، یا احساس کنید یک طناب محکم به دور سر شما پیچیده شده است.
سنگینی سر می‌تواند علائمی از مشکلات مختلف باشد، از این رو، مشخص کردن علت دقیق احساس سنگینی سر، راحت نیست. لازم است که علائم و اتفاقات اخیر زندگی شما ارزیابی شود، تا بتوان مشخص کرد که، چرا این احساس سنگینی در سر وجود دارد.
چه عاملی باعث سنگینی سر می‌شود؟
عوامل احتمالی مختلفی برای سنگینی سر وجود دارد. این عوامل از مشکلات خفیف مانند سردرد یا عفونت سینوسی تا مشکلات شدید مانند بیهوشی یا تومور مغزی را می‌تواند در برگیرد. اغلب اوقات، سنگینی سر ناشی از مشکلات جدی نیست.
کشیدگی عضله
آسیبی که منجر به کشیدگی یا درد در عضلات سر و گردن شود، می‌تواند باعث سنگینی سر و ایجاد مشکل در بالا نگه داشتن آن شود.
آسیب‌های ورزشی، تصادفات رانندگی، یا فعالیت بیش از حد گردن، به دلیل بلند کردن اجسام سنگین، می‌تواند باعث کشش در عضلات گردن شود و احساس سنگینی در سر ایجاد کند.
علائم دیگر کشیدگی عضله گردن شامل موارد زیر است:
- درد
- محدودیت در ناحیه حرکتی آن
- ورم
- اسپاسم عضله
- خشکی
- ضعف
اگر تمام روز با کامپیوتر کار می‌کنید، گردن و چشم‌های شما به دلیل خستگی دچار کشیدگی شده و می‌تواند احساس فشار و سنگینی سر را در پی داشته باشد.
اگر با کامپیوتر کار می‌کنید، حتماً بطور مداوم در طول روز استراحت کنید تا به گردن و چشم‌ها فرصت دهید، تجدید قوا کنند. سعی کنید قانون 20- 20 – 20 را تمرین کنید، زیرا می‌تواند از فشار به چشم جلوگیری کند و به شما فرصت می‌دهد تا به گردن خود استراحت دهید.
گردن شلاقی
گردن شلاقی هنگامی رخ می‌دهد که عضلات و تاندون‌های گردن، بیش از محدوده حرکتی طبیعی خود جابجا می‌شوند. سر بطور ناگهانی به سمت جلو و عقب با نیروی بسیار زیادی جابجا می‌شود.
گردن شلاقی پس از تصادفات جلو به عقب ماشین، بسیار معمول است، اما همچنین می‌تواند ناشی از آسیب‌های وسایل شهربازی، استفاده نادرست از گردن، زمین خوردن یا آسیب‌های ورزشی باشد.
علائم متداول گردن شلاقی شامل:
- خشکی گردن
- درد
- سردرد در نزدیکی پایه جمجمه
- سرگیجه
درد و خشکی در گردن که ناشی از گردن شلاقی باشد و همچنین سردرد در نزدیکی پایه جمجمه می‌تواند احساسی را بوجود آورد که سر سنگین‌تر از حالت طبیعی احساس شود.
ضربه مغزی یا آسیب به سر
آسیب به سر، شامل هر آسیبی به سر، مغز یا جمجمه است. یکی از آسیب‌های سر، ضربه مغزی است و زمانی رخ می‌دهد که مغز به دیواره جمجمه برخورد می‌کند.
دیگر نشانه‌های ضربه مغزی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سرگشتگی
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- مشکلات حافظه
- تاری دید
- سردرد
- حالت تهوع یا استفراغ
- حساسیت به نور یا صدا
- مشکلات تعادل بدن
علائم ضربه مغزی می‌تواند به مدت چند هفته یا حتی چند ماه پس از آسیب ادامه یابد. ممکن است علائمی مانند سردرد، خستگی، خواب آلودگی و تاری دید را تجربه کنید که این علائم باعث می‌شود که احساسی سنگین‌تر از حالت طبیعی در سر داشته باشید.
خستگی شدید
بطور کلی، خستگی یک احساس بی‌حالی شدید است. ممکن است به دلیل کمبود خواب یا حتی به دلیل بی‌حالی پس از مصرف نوشیدنی‌های الکلی رخ دهد، اما مشکلات متعدد پزشکی نیز وجود دارد که می‌تواند احساس خستگی تمام وقت را در پی داشته باشد.
برخی از مشکلاتی که ممکن است باعث بروز خستگی شوند، در زیر بیان شده است:
- کم‌خونی
- پرکاری تیروئید
- آپنه خواب
- بیماری قلبی
- بیماری سندروم خستگی مزمن
- فیبرومالیژیا
- بیماری لایم
- اسکلروز چندگانه
- لوپوس
- اختلالات شدید افسردگی
- مشکلات کلیه و کبد
- سوءتغذیه
- کم آبی بدن
بطور کلی، خستگی شدید می‌تواند نگه داشتن سر را در طول روز سخت‌تر کند. ممکن است بطور دائم احساس کنید که نیاز به استراحت یا دراز کشیدن دارید. اگر بطور مداوم احساس خستگی مفرط همراه با احساس سنگینی در سر دارید، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات زمینه‌ای سلامتی باشد. اگر این احساسات ادامه یافت، به پزشک مراجعه کنید.
اضطراب
اضطراب احساس ترس ، عصبی یا نگرانی، قبل، بعد و در طول اتفاقات پراسترس است. یک حمله عصبی می‌تواند منجر به بروز احساس فشار و سنگینی در سر و تپش قلب، تعریق و عدم تمرکز شود.
در بساری از افراد، احساس اضطراب گذرا است. در برخی دیگر، اضطراب می‌تواند ادامه داشته باشد و با گذشت زمان تشدید شود. اگر اضطراب در زندگی روزمره شما تداخل ایجاد می‌کند، ممکن است مبتلا به اختلالات اضطراب باشید.
اضطراب باعث ایجاد سنگینی سر می‌شود، که به دلیل یک نوع سردرد به نام سردرد تنشی است که در افراد مبتلا به اختلال اضطراب متداول است. این سردردها اغلب با احساسی شبیه به وجود یک طناب پیچیده شده به دور سر، توصیف می‌شود.
این سردرد به دلیل سفت شدن عضلات گردن و سر ایجاد می‌شود.
میگرن
میگرن با سردرد متفاوت است. سردردهای میگرنی شدیدتر و حتی ناتوان کننده است، و علاوه بر سردرد علائم دیگری نیز دارد که در ادامه بیان شده است:
- خستگی شدید
- حساسیت به نور و صدا
- خشکی گردن
- حالت تهوع و استفراغ
- سردردهای ضربان دار و تیرکشنده
- سرگیجه ناشی از میگرن
احساس سنگینی سر می‌تواند ناشی از خشکی گردن، خستگی و سردردهای ناشی از میگرن باشد.
مشکل تعادل
احساس سنگینی سر می‌تواند ناشی از اختلال تعادل باشد. سیستم وستیبولار یا تعادل شامل بخش‌های گوش داخلی و مغز است که تعادل و حرکات چشم را بررسی می‌کند.
علائم اختلال تعادل شامل:
- وزوز گوش یا صدای زنگ در گوش
- کاهش شنوایی
- سرگیجه یا احساس چرخش محیط اطراف
- سکندری خوردن هنگام راه رفتن
- سردردها
بیماری منیر نوعی اختلال تعادل است که گوش درونی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بیماری منیر علاوه بر سرگیجه، می‌تواند منجر به احساس گرفتگی گوش، به نام بیماری پری گوش، نیز شود، که ممکن است باعث ایجاد احساس سنگینی در گوش شود.
آلرژی‌ها
آلرژی‌های فصلی که به عنوان تب یونجه یا رینیت آلرژیک نیز شناخته می‌شوند، می‌تواند باعث سنگینی سر شود، زیرا علائم آن منجر به ایجاد فشار و گرفتگی در سر می‌شود.
علائم معمول بیماری تب یونجه شامل:
- عطسه کردن
- گرفتگی بینی
- آب ریزش بینی
- خارش گلو
- خارش یا آبریزش چشم
- فشار سینوس
- سردردها
- خستگی شدید
- فشار یا گرفتگی گوش
سردردها، گرفتگی سینوس و گوش و حس بی‌حالی عمومی می‌تواند باعث شود که سر سنگین‌تر از حالت معمول باشد.
عفونت سینوسی
عفونت سینوسی که سینوزیت نیز نامیده می‌شود، هنگامی رخ می‌دهد که حفره‌های بینی ملتهب می‌شود. سینوزیت معمولاً به دلیل ویروس ایجاد می‌شود، و بخشی از سرماخوردگی است. عفونت‌های سینوسی می‌تواند ناشی از باکتری یا در موارد نادر عفونت قارچی سینوس باشد.
عفونت سینوسی می‌تواند منجر به فشار و درد در ناحیه صورت و همچنین گرفتگی بینی و سردرد شود. این علائم گاهی اوقات به عنوان سنگین شدن سر توصیف می‌شود. شناختن علائم سینوزیت می‌تواند به تسهیل روند درمان کمک کند.
تومور مغزی
دانستن این موضوع که تومور مغزی تا حد زیادی نادر است، اهمیت دارد.
سنگینی سر می‌تواند یکی از علائم تومور مغزی باشد که به دلیل فشاری که تومور به جمجمه وارد می‌کند، ایجاد می‌شود. این احتمال وجود دارد که علائم دیگری نیز بروز کند که در ادامه به آنها اشاره شده است:
- سردردهای مداوم
- حملات ناگهانی
- حالت تهوع و استفراغ
- مشکلات بینایی و شنوایی
- ضعف در دست‌ها و پاها و عضلات صورت
- مشکلات رفتاری یا ذهنی مانند ضعف حافظه یا ناتوانی در تمرکز
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
بیشتر اوقات، احساس سنگینی سر، تنها علائم شما نیست. اگر همراه با حالت سنگینی سر، علائم دیگری که در ادامه بیان می‌شود، وجود داشته باشد، بهتر است که به پزشک مراجعه کنید:
- سردردها با استفاده از داروهای بدون نسخه، تشدید شده و بهبود نمی‌یابد.
- حالت تهوع و استفراغی که بطور مشخص با آنفولانزا ارتباطی نداشته باشد
- دوره‌های مکرر بیهوشی
- درد قفسه سینه
- سردردهای ناگهانی و شدید
- تغییر ناگهانی در صدا، بینایی یا شنوایی
- تنگی نفس
- تب بالا
- خشکی شدید گردن یا درد عضلانی گردن که در طول یک هفته برطرف نشود
- حمله ناگهانی
- مشکل در راه رفتن
- اندازه نابرابر مردمک چشم
- حرکات غیرعادی چشم
- کاهش هوشیاری
- اضطرابی که در زندگی روزانه تداخل ایجاد کند
- افکار خودکشی
اگر به تازگی تصادفی مانند تصادف در رانندگی یا ضربه به سر برای شما رخ داده است، بهتر است که برای ارزیابی به پزشک مراجعه کنید. ممکن است فوراً پس از تصادف احساس درد و ناراحتی نداشته باشید.
پس از آسیب به سر، این احتمال وجود دارد که متوجه ایجاد ضربه مغزی نشوید. مراجعه به پزشک جهت بررسی احتمال خونریزی یا ورم در مغز اهمیت دارد، زیرا می‌تواند بسیار خطرناک و مرگ‌آور باشد.
چگونه سنگینی سر را درمان کنیم؟
درمان به شرایط زمینه‌ای بستگی دارد. بهتر است با پزشک درخصوص علائمی که همراه با سنگینی سر بروز می‌کند، صحبت کنید.
پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند و معاینه جسمانی انجام می‌دهد. آنها ممکن است آزمایش خون انجام دهند تا مشکلات دیگری مانند کم خونی یا اختلال تیروئید را بررسی کنند.
پزشک بر اساس علائم، ممکن است شما را به یک نورولوژیست ارجاع دهد تا احتمال ناهنجاری مغزی را بررسی کند، و یا به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی (ENT) ارجاع دهد تا احتمال وجود مشکلات گوش داخلی مشخص کند.
درمان‌های خانگی
در اینجا لیستی از درمان‌های خانگی برای سنگینی سر را بیان می‌کنیم:
- استراحت کنید – استراحت کامل در طول شب، به آرامش مغز کمک می‌کند
- غذای مناسب و سالم بخورید – رژیم غذایی متعادل که سرشار از فیبر باشد.
- از فشار دادن چشم خودداری کنید
- همیشه چشم‌ها را تمیز نگه دارید
- آب لیموترش با زنجبیل مصرف کنید – این نوشیدنی حالت تهوع ناشی از فشار و سردرد را برطرف می‌کند
- پیشگیری از یبوست – فشار ناشی از حرکات روده، به سر فشار وارد می‌کند
- نوشیدنی زردچوبه مصرف کنید یا چوب زردچوبه را استشمام کنید- این ماده به عنوان تسکین دهنده سنگینی سر شناخته می‌شود.
- مدیتیشن انجام دهید
- ورزش بالا بردن چانه را انجام دهید – در حالی که ایستاده‌اید و پشت شما رو به دیوار قرار دارد، به آرامی چانه خود را به سمت پایین بیاورید تا در قسمت پشت گردن، کشش را احساس کنید. به مدت پنج ثانیه در این حالت بمانید و سر را به سمت بالا برگردانید و به جلو نگاه کنید. این حرکت را چندین بار تکرار کنید.
- حرکت ورزشی کشش پشت انجام دهید، که برای انجام آن در مقابل یک دیوار بیاستید درحالی که بازوها را در راستای شانه به سمت جلو می‌کشید، کف دست‌ها رو به جلو باشد. به آرامی بازوها را به سمت بالا و در نزدیکی گوش‌ها بیاورید. سپس به آرامی آنها را پایین آورده و این حرکت را 10 بار تکرار کنید.
اگر بطور منظم احساس سنگینی در سر دارید، و با درمان‌های خانگی موفق به درمان آنها نشده‌اید، پس بهتر است به پزشک مراجعه کنید. برای بهبودی لازم است که علت زمینه‌ای سنگینی سر مشخص شود.
داروها
پزشک ممکن است داروهایی را توصیف کند که مشکلات خاصی را درمان می‌کند. به عنوان مثال:
- داروهای پیش گیرنده برای میگرن
- مکمل‌هایی برای درمان کمبود آهن در بیماری کم خونی یا دیگر کمبودهای ویتامینی
- آنتی‌هیستامین و ضداحتقان برای درمان آلرژی یا عفونت‌های سینوسی
- داروهایی برای هورمون تیروئید
- داروهای ضد اضطراب
- داروهایی برای درمان سرگیجه
البته، اینکه پزشک برای شما دارو تجویز کند یا خیر، بستگی به تشخیص بیماری دارد.
