اغلب افرادی که دچار بیرون زدگی یا فتق دیسک کمری هستند (در عامه مردم به دیسک کمر معروف است) نیاز به عمل جراحی ندارند.در کشورهای پیشرفته کلینیک های تخصصی درد که سرپرست آن یک متخصص در رشته درد شناسی است بسیار فعالند و نقش بسزایی در درمان و کنترل دردهای تمام مناطق بدن و بخصوص دردهای ستون فقرات دارند.

در ایران خوشبختانه حدود ده سال است که با توجه به ضرورت ایجاد شده در جامعه رشته فوق تخصصی درد دایر شده است ولی آشنایی مردم با این رشته و خدماتی که متخصص درد می تواند در زمینه آن ارائه کند بسیار پایین است و مردم بطور سنتی به پزشکان دیگر مراجعه میکنند.

اپیدورال روش درمانی موثر

در زمینه دیسک های ستون فقرات و خصوصاً دیسک های کمر یکی از روش های بسیار سودمند که اثرات ثابت شده آن در تمامی مقالات و کتب رشته های مختلف پزشکی روی آن تاکید فراوان شده است اپیدورال و تزریق ماده یا داروی ضد التهاب است. در این روش بیمار با مراجعه به کلینیک درد، با شرایط استریل برای این کار آماده می شود. این روش بدون بیهوشی عمومی یا تزریق داروی آرامبخش انجام میگیرد و پس از بیحسی موضعی در ناحیه پوست کمر، باید به مدت چند دقیقه صبر کرد تا اثرات داروی بیحسی کامل شود. پس از اطمینان از بیحس شدن پوست، بوسیله یک سوزن مخصوص از طریق پوست وارد شده و پس از عبور این وسیله از عضلات و لیگامان های آن منطقه وارد فضای اپیدورال می شویم.

این عمل در بعضی از کلینیک ها زیر گاید و راهنمایی XRay انجام می شود اما اگر متخصص درد تجربه و مهارت کافی در این عمل داشته باشد بدون گاید XRay هم می تواند انجام شود. بیرون زدن قسمت میانی دیسک باعث التهاب در ریشه های عصبی ناحیه کمر می شود و این التهاب و به علاوه آن اثرات فشاری دیسک بیرون زده روی ریشه های عصبی باعث درد فراوان در ناحیه کمر و بیشتر از آن در ناحیه پاها می شود که درد ناحیه پاها به سیاتیک معروف است.

با تزریق داروی ضد التهاب که گاهی با یک داروی بیحس کننده موضعی نیز همراه است در ناحیه اپیدورال ، التهاب ریشه های عصبی رفع میشوند و در عرض حدود 10 الی 15 دقیقه درد ناحیه کمر و پاها از بین می رود که این رفع یا کاهش درد مربوط به جزء بیحس کننده است و داروی ضد التهاب نیز به مرور اثرات خود را ظاهر می کند که معمولاً بعد از سه روز داروی ضد التهاب نیز به حداکثر خود می رسد. به منظور ریشه کن شدن کامل التهاب ریشه های عصبی توصیه اکید بر این است که عمل اپیدورال به فاصله دو هفته تکرار شود و این روش به صورت یک ست که شامل سه تزریق است برنامه ریزی می شود.

به عبارت دیگر سه تزریق اپیدورال که کلاً در عرض شش هفته صورت می گیرد علائم بیماران را معمولاً از بین می برد ولی حتی پس از تزریق اول علائم به طور چشمگیری از بین می رود و حتی روز پس از تزریق، بسیاری از بیماران می توانند سر کار خود رفته و فعالیت معمول داشته باشند. ولی باید از تغییر وضعیت ناگهانی مانند خم شدن به جلو و ایستادن و نشستن های طولانی پرهیز کنند.

مزیت‌های روش اپیدورال

با روش اپیدورال و استفاده از روش های پیش‌گیرنده دیگر تا 90 درصد درد دیسک کمر قابل درمان و کنترل هستند . مسئله قابل ذکر در این روش این است که با شروع درمان و حتی تزریق اول، ما توصیه ای به استراحت مطلق نداریم و فقط در بیمارانی که دیسک کمر شدید دارند آن هم خیلی کوتاه به مدت یک الی دو روز استراحت تجویز می کنیم و به بقیه بیماران توصیه می کنیم که کارهای روزمره خود را انجام دهند و سر کار بروند فقط باید احتیاط کنند و به ستون فقرات خود فشار زیاد و ناگهانی وارد نکنند.

با استفاده از این روش و روش های پیش‌گیرانه می توان اعمال جراحی دیسک کمر را بسیار کاهش داد بطوریکه در مراکز پیشرفته کمتر از 10 درصد بیماران نیاز به عمل جراحی پیدا می کنند . مزیت دیگر روش اپیدورال این است که عمل جراحی دیسک کمر عمل بزرگ و سنگین و بالطبع دارای عوارض است و در تعدادی از بیماران نه تنها ممکن است بهبود حاصل نشود بلکه گرفتار عوارض عمل جراحی می شوند ولی مزیت روش اپیدورال این است که در این روش درمانی، عوارض جدی نداریم و این روش بسیار راحت و به صورت سرپایی انجام می شود و در نتیجه بیمار نگران عوارض نیست.