توصیف بالینی رادیکولوپاتی گردنی این است که یک ریشه عصبی در ستون فقرات گردنی ملتهب شده یا آسیب می‌بیند و منجر به نقص در عملکرد کلی عصب نخاعی می‌شود. نقایص عصبی ناشی از رادیکولوپاتی گردنی، مانند بی‌حسی، تغییر رفلکس‌ها یا ضعف، ممکن است از گردن به هر نقطه‌ای در شانه، بازو، دست یا انگشتان انتشار یابد. حتی حس سوزن سوزن شدن یا زق زق کردن یا درد شدید ناشی از این عارضه، ممکن است به بازو یا کل دست ساطع شود.

علل رادیکولوپاتی

رادیکولوپاتی معمولاً در اثر تغییر در بافت های اطراف ریشه های عصبی ایجاد می شود. این بافت ها شامل مهره های نخاعی، تاندون ها و دیسک های بین مهره ای میشوند. هنگامی که این بافت ها جابجا میشوند یا اندازه آنها تغییر می کند، ممکن است فضاهایی را که ریشه های عصبی در داخل ستون فقرات حرکت می کنند یا از ستون فقرات خارج می شوند، باریک شود. به این دهانه ها، سوراخ می گویند. تنگ شدن روزنه ها به تنگی سوراخ نخاعی معروف است که بسیار شبیه به عارضه ی تنگی کانال نخاعی است که بر عملکرد نخاع تاثیر می گذارد.

در بیشتر موارد، تنگی سوراخ نخاعی ناشی از انحطاط تدریجی ستون فقرات است که با افزایش سن اتفاق می‌افتد؛ اما می تواند در نتیجه آسیب به ستون فقرات نیز رخ دهد.

فتق دیسک

یکی از علل شایع تنگی روزنه و رادیکولوپاتی، بیرون زدگی یا فتق دیسک است. دیسک های ستون فقرات به عنوان بالشتک بین مهره ها عمل می کنند. گاهی اوقات، این دیسک ها از جای خود خارج می شوند یا آسیب می بینند و به اعصاب فشار می آورند. این مشکل اکثرا در قسمت پایین کمر رخ می دهد، اما می تواند گردن را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

خار استخوانی

یکی دیگر از علل احتمالی رادیکولوپاتی که ممکن است به باریک شدن روزنه ها منجر شود، ایجاد خارهای استخوانی است (رشد استخوان اضافی). خارهای استخوانی می توانند در ستون فقرات به دلیل التهاب ناشی از استئوآرتریت، تروما یا سایرعوامل، مانند بیماری دژنراتیو دیسک ایجاد شوند.

شکستگی

اگر قسمتی از مهره شکسته شود، ممکن است در اثر ناپایداری یا باریک شدن سوراخ در ستون فقرات گردنی، به ریشه عصبی برخورد کند. چنین شکستگی می تواند ناشی از آسیب یا عارضه ی اسپوندیلولیتزیس گردنی باشد (جابجایی مهره).

عفونت

عفونت‌های مختلف ستون فقرات و عفونت‌های سیستمیک می‌توانند منجر به التهاب یا آسیب به ریشه عصبی شوند.

سارکوئیدوز

نوعی بیماری نادر که می تواند باعث رشد گرانولوم (توده) در هر عضوی از بدن شود.

عواملی که خطر ابتلا به رادیکولوپاتی گردنی را افزایش میدهد

برخی از عواملی که ممکن است خطر ابتلا به رادیکولوپاتی گردنی را افزایش دهند عبارتند از:

• سن: خطر ابتلا به رادیکولوپاتی گردنی با بالا رفتن سن فرد افزایش می یابد. برخی تحقیقات تخمین میزنند که این خطر در ۴۰ یا ۵۰ سالگی فرد به اوج خود می رسد.
• فعالیت های شدید: که می توانند فشار زیادی را بر ستون فقرات گردنی وارد کنند، مانند کشتی یا وزنه برداری.
• حرکات یا لرزش های مکرر گردن: مانند رانندگی با یک کامیون (تجهیزات ویبره دار) یا شیرجه زدن مکرر از تخته غواصی به داخل استخر.

چندین عامل خطر دیگر، خطر ابتلا به رادیکولوپاتی گردنی را افزایش می دهند، مانند سیگار کشیدن یا سابقه ی ابتلا به رادیکولوپاتی کمری.

علائم رادیکولوپاتی گردنی

از علائم اصلی رادیکولوپاتی گردنی، دردی است که به بازو، گردن، قفسه سینه، قسمت فوقانی پشت یا شانه ها گسترش می یابد. این عارضه اغلب، فقط یک طرف بدن فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.

فرد مبتلا به رادیکولوپاتی ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشد:

• مشکلات حسی، مانند بی حسی یا سوزن سوزن شدن انگشتان یا دست ها
• مشکلات حرکتی، مانند ضعف عضلانی، عدم هماهنگی عصب و عضله، یا از دست دادن رفلکس در بازوها یا پاها

درد ناشی از رادیکولوپاتی گردنی چگونه بروز میکند؟

رادیکولوپاتی گردنی معمولاً با نوعی درد رادیکولار همراه است، اما این امر، همیشه و در همه موارد هم صدق نمیکند. در مواردی که رادیکولوپاتی گردنی با درد همراه باشد، میزان درد می تواند از یک ناراحتی یا درد مبهم تا درد تیز و شوک مانند یا سوزش متغیر باشد. درد ناشی از عارضه ی رادیکولوپاتی گردنی ممکن است در هر جایی از بدن، از گردن تا پایین دست و نوک انگشتان نیز احساس شود.

رادیکولوپاتی و میلوپاتی گردنی

گاهی اوقات، رادیکولوپاتی گردنی ممکن است با میلوپاتی، فشردگی نخاع، همراه باشد. فتق یا برآمدگی دیسک گاهی اوقات می تواند بر روی نخاع و ریشه های عصبی فشار بیاورد. هنگامی که نخاع درگیر می شود، علائم می تواند شدیدتر باشد. علائمی نظیر هماهنگی ضعیف، مشکل در راه رفتن و فلج فرد.

نحوه تشخیص و آزمایشات رادیکولوپاتی گردنی

برای تشخیص رادیکولوپاتی گردنی، پزشک ابتدا از شما می خواهد که تمام علائم خود را شرح دهید و سابقه پزشکی خود را ارائه کنید. پزشک همچنین یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد.

این معاینه شامل بررسی گردن، شانه‌ها، بازوها و دست‌ها از نظر ضعف عضلانی و مشکلات حسی یا رفلکس‌ها می‌شود. پزشک ممکن است از شما بخواهد که بازوها یا گردن خود را حرکت دهید تا ببیند آیا حرکات خاصی باعث ایجاد یا کاهش درد یا علائم دیگر می شوند یا خیر.

پزشک همچنین این آزمایشات را انجام میدهد:

• عکسبرداری با اشعه ایکس، برای بررسی باریک شدن دهانه مهره ها یا آسیب دیسک
• سی تی اسکن، برای دریافت تصاویر دقیق تر از ستون فقرات گردنی
• ام آر آی، برای بررسی آسیب به ریشه های عصبی یا بافت نرم
• الکترومیوگرافی (نوار عصب و عضله EMG)، برای بررسی عملکرد عضلات در حالت استراحت و منقبض

 درمان رادیکولوپاتی گردنی

طیف گسترده ای از گزینه های درمانی برای رادیکولوپاتی گردنی وجود دارد. درمان عمدتاً به علت اصلی علائم بیمار و همچنین شدت علائم و نشانه های وی بستگی دارد.

معمولاً ابتدا درمان های غیرجراحی امتحان می شوند. اگر پس از ۶ تا ۱۲ هفته از درمان در علائم رادیکولوپاتی گردنی بهبودی حاصل نشود، ممکن است جراحی در نظر گرفته شود.

درمان های غیر جراحی 

درمان های غیرجراحی رادیکولوپاتی گردنی معمولاً شامل یک یا چند مورد از موارد زیر است:

استراحت یا تغییر میزان فعالیت

محدود کردن فعالیت‌های شدید، مانند ورزش یا بلند کردن اجسام سنگین، یا استفاده از وضعیت بهتر در هنگام نشستن یا رانندگی ممکن است کمی درد بیمار را تسکین دهد.

آتل نرم گردنی

آتل گردنی حلقه‌ای است که دور گردن می‌پیچد و با نوار چسب در جای خود ثابت می‌شود. پزشک ممکن است به شما توصیه کند که از یک آتل گردنی نرم استفاده کنید تا عضلات گردن شما استراحت کنند و حرکت گردن محدود شود. استفاده از آتل می تواند به کاهش درد های شوک مانند ریشه های عصبی که با حرکت گردن اتفاق میفتد، کمک کند. آتل گردنی را فقط باید برای مدت کوتاهی پوشید زیرا استفاده طولانی مدت از آن ممکن است قدرت عضلات گردن را کاهش دهد.

فیزیوتراپی

تمرینات و حرکات خاصی می توانند به تسکین درد، تقویت عضلات گردن و بهبود دامنه حرکتی کمک کنند. در برخی موارد می توان از حرکات کششی برای کشش ملایم مفاصل و عضلات گردن استفاده کرد.

داروها

در برخی موارد، مصرف دارو می تواند به بهبود علائم شما کمک کنند.

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): اگر درد ناشی از تحریک عصبی یا التهاب باشد، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی از جمله آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن ممکن است تسکین دهنده باشند.
• کورتیکواستروئیدهای خوراکی: یک دوره کوتاه مصرف کورتیکواستروئیدهای خوراکی ممکن است با کاهش تورم و التهاب اطراف عصب به تسکین درد کمک کند.
• مواد مخدر این داروها برای بیمارانی که درد شدیدی دارند و این درد با گزینه‌های دیگر تسکین نمی‌یابد، در نظر گرفته شده است. داروهای مخدره معمولاً برای مدت محدودی تجویز می شوند.

درمانهای دستی یا مانوال تراپی

یک متخصص کایروپراکتیک یا سایر متخصصان درمانی واجد شرایط، می‌توانند به صورت دستی ستون فقرات گردنی را با هدف بهبود تحرک و درمان، تنظیم کنند. گاهی اوقات درمان دستی، بخشی از برنامه ی فیزیوتراپی است.

کشش گردنی

یک دستگاه کشش گردنی به آرامی فشار را به گونه ای اعمال می کند که گردن کمی به سمت بالا کشیده شود. این فرآیند با هدف افزایش فضای بین مهره های گردنی، به ویژه در سوراخ های بین مهره ای که ریشه های عصبی در آن عبور می کنند، انجام می شود. اگر بیمار هنگام آزمایش کشش در یک محیط بالینی تسکین علائم را تجربه کند، ممکن است تهیه ی یک دستگاه کشش خانگی به او توصیه شود.

تزریق استروئید

در این روش استروئیدها در نزدیکی عصب آسیب دیده برای کاهش التهاب موضعی تزریق می شود. تزریق ممکن است بین لامینه ها (تزریق اپیدورال)، در سوراخ (تزریق عصب انتخابی) یا در مفصل فاست انجام شود. اگرچه تزریق استروئید فشار روی عصب ناشی از سوراخ باریک یا برآمدگی یا فتق دیسک را کاهش نمی دهد، اما ممکن است تورم را کاهش دهد و درد را به اندازه کافی برای بهبود عصب تسکین دهد.

هنگامی که جراحی برای درمان در نظر گرفته می شود

اگر درمان‌های غیرجراحی باعث تسکین درد ناشی از رادیکولوپاتی گردنی نشوند، یا اگر علائم عصبی بی‌حسی و ضعف در بازو یا دست ها همچنان پیشرفت کنند، ممکن است جراحی در نظر گرفته شود.

گزینه های جراحی رایج برای رادیکولوپاتی گردنی عبارتند از:

• دیسککتومی و فیوژن قدامی گردن: این جراحی از طریق یک برش کوچک در جلوی گردن برای برداشتن دیسک (که ممکن است فتق یا آسیب دیده باشد) انجام می‌شود و سپس آن سطح از ستون فقرات گردنی را با هم ترکیب می‌کنند تا ارتفاع طبیعی را بازیابی کند و به اعصاب ستون فقرات فضای کافی داده شود و گردن ثابت بماند.
• جراحی تعویض دیسک مصنوعی: این جراحی به جای فیوژن انجام میشود، در این جراحی دیسک مشکل دار با دیسک مصنوعی جایگزین می شود.

جراحی گردن برای کاهش درد یا بی حسی دست و بازو، درصد موفقیت بالایی دارد. تحقیقات میزان موفقیت این جراحی ها را بین ۸۰ تا ۹۰ درصد نشان می‌دهند؛ مانند هر جراحی دیگری، خطراتی وجود دارد که ابتدا باید با جراح در میان گذاشته شود. از طرفی مجرب و معتبر بودن جراح نیز بسیار حائز اهمیت است.

پیشگیری

برخی از اقدامات ممکن است از بروز درد ناشی از فشردگی عصبی جلوگیری کنند. این اقدامات شامل:

• حفظ وضعیت و موقعیت بدنی خوب حتی در هنگام رانندگی
• داشتن فعالیت بدنی منظم
• استراحت های مکرر و گنجاندن حرکات کششی در امور روزانه
• اجتناب از کج کردن سر هنگام مکالمه برای نگه داشتن گوشی روی شانه

سوالات متداول

آیا رادیکولوپاتی گردنی، عارضه ای جدی و خطرناک است؟

بله. هر چه بی حسی یا ضعف در شانه، بازو یا دست بیشتر طول بکشد، احتمال اینکه این عارضه ها دائمی شوند یا منجر به فلج شوند بیشتر است.

آیا رادیکولوپاتی گردنی قابل درمان است؟

اگرچه چندین گزینه درمانی بسیار خوب غیرجراحی و جراحی برای تسکین علائم رادیکولوپاتی گردنی وجود دارد، اما هیچ درمانی، تقریباً هیچ درمانی، برای تغییرات دژنراتیو ستون فقرات گردنی که باعث ایجاد علائم شده است وجود ندارد.

رادیکولوپاتی گردنی چقدر می تواند ادامه داشته باشد؟

برخی از مطالعات نشان می دهد که رادیکولوپاتی گردنی می تواند در عرض ۴ تا ۶ هفته شروع به بهبود کند، اگرچه برخی از علائم ممکن است تا ۶ ماه نیز ادامه داشته باشد و در بیش از ۸۰٪ موارد، فرد در عرض ۲ تا ۳ سال هیچ علائمی ندارد.

شایع ترین علت ابتلا به رادیکولوپاتی گردنی چیست؟

رادیکولوپاتی گردنی اغلب به دلیل تغییرات “ساییدگی و پارگی” که با افزایش سن در ستون فقرات رخ می دهد، مانند آرتریت، ایجاد می شود. این عارضه در افراد جوان، اغلب به دلیل آسیب ناگهانی که منجر به فتق دیسک می شود، ایجاد می شود.