گردن انسان دارای ساختارهای فوق‌العاده مهمی است. اين ساختارها شامل مجراي تنفسي، حنجره، کانال ورود غذا (مری) و تمام اعصاب نخاع و البته عضلات و استخوان‌هایی که سر ما را صاف نگه می‌دارند. در نتیجه این فعالیت‌های فراوان، درد گردن می‌تواند از منابع مختلفی ناشی شود.

گردن درد می‌تواند دردي ساده مانند گرفتگي عضله باشد که اغلب با استراحت  یا ورزش برطرف می‌شود. اما درد گردن همچنین می‌تواند نشانه هشدار دهنده یک فوریت پزشکی باشد، مانند مواردی مثل مننژیت باکتریایی که می‌تواند زندگی فرد را تهدید کند یا میلوپاتی گردنی که می‌تواند منجر به فلج شود. در این شرایط  مراجعه به پزشک برای تشخیص دلیل درد گردن شما واجب است.

علت درد گردن

در ادامه شش نوع از مواردي كه باعث درد گردن مي‌شوند را بررسی مي‌كنيم.

کشیدگی عضلانی

کشیدگی عضله یا گروهی از عضلات اغلب منبع درد گردن شما است. کشیدگی‌ها می‌توانند به دلیل اضافه وزن و چاقی، ضعف عضلات شکم یا وضعیت بد بدن ایجاد شوند.

مطالعات جدید در مورد گردن نشان می‌دهد کسانی که هنگام نگه داشتن دستگاه‌های الکترونیکی دستی مانند گوشی یا لپ تاپ، خود را در موقعیت‌های عجیب و غریب قرار می‌دهند، ممكن است به مشكل کشیدگی گردن دچار شوند. سعی کنید از قرار دادن این دستگاه‌ها روی پاهایتان خودداری کنید چون باعث می‌شود گردن خود را به سمت پایین خم کنید و به صفحه آن نگاه کنید. وزن سر روی ستون فقرات به طور معمول حدود 10 تا 12 پوند است. در صورتی که گردن خود را ۶۰ درجه خم کنید، این وزن  به 60 پوند افزایش می‌یابد.

گردن درد ناشی از عضله همچنین می‌تواند در اثر كشش بيش از حد گردن رخ دهد. این موقعیت را که گاهی اوقات “گردن صخره نورد”  می‌نامند، می‌توان به این صورت توصیف کرد: شخصی در پایین صخره ایستاده و برای جابجایی طناب‌ها و مراقبت از ایمنی کوهنورد ثابت به سمت بالا نگاه می‌کند. در اين وضعيت، نه تنها عضلات تحت تأثیر این قرار می‌گیرند، بلکه مفاصل ستون فقرات نیز بهم متصل می‌شوند.

برخی فعالیت‌های شغلی، ورزشی، سرگرمی و حتی خوابیدن در وضعیت بد می‌تواند منجر به کشیدگی عضلات اسکلتی و عضلانی گردن شود. افتادن یا تصادف اتومبیل می‌تواند باعث درد ویپلش عضلانی گردن شود و منجر به آسیب یا ناتوانی بالقوه در طولانی مدت شود.

فتق دیسک گردن

در بین مهره‌هاي ستون فقرات شما دیسک‌هایی قرار دارد که به عنوان بالشتک و لایه محافظ مهره‌هاي بالا و پایین عمل می‌کنند. گاهی اوقات از طریق ضربه یا بالارفتن سن، لایه سخت خارجی دیسک شکسته می‌شود و هسته داخلی ژل مانند آن فشرده شده و باعث تحریک اعصاب پشت آن می‌شود. از این امر به عنوان فتق دیسک، برآمدگی، لغزش یا پارگی یاد می‌شود. وقتی دیسک‌ها در ستون فقرات گردنی پاره می‌شوند، ستون مهره‌ها در ناحیه گردن مي‌توانند باعث ایجاد درد شوند. در این صورت حرکت گردن می‌تواند درد ایجاد کند. علائم دیسک گردن همچنین می‌تواند شامل درد بین تیغه‌های شانه یا درد یا بی‌حسی باشد که از بازو به سمت دست یا انگشتان منتشر می‌شود.

آرتریت روماتوئید

برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید (RA)، گردن درد به طور معمول سال‌ها پس از تشخیص ایجاد می‌شود. بیش از 80 درصد بیمارانی که به مدت 10 سال مبتلا به ارتريت روماتوئيد بودند، دچار مشکلات ستون فقرات گردنی می‌شوند، زیرا این بیماری می‌تواند منجر به آسیب در دست، مچ، آرنج، زانو و مچ پا شود. بیشتر بیماران مرد و کسانی که فاکتور روماتوئید مثبت دارند در معرض خطر هستند و احتمالاً متخصص روماتولوژی شما می‌تواند این مشکلات را با شما در میان بگذارد.

خبر خوب این است که گردن درد به ندرت اولین علامت شناخته شده آرتریت روماتوئید است. وقتی آرتريت روماتوييد در گردن وجود داشته باشد، معمولاً مفصل آتلانواکسیال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این مفصل خاص سر را متمرکز می‌کند تا بتوانیم به چپ و راست، بالا و پایین نگاه کنیم. با شل شدن رباط‌ها، فرسایش استخوان، یا ضخیم شدن بافت در اطراف مفاصل، نخاع و ساقه مغز می‌توانند متراکم شوند که نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارد. بنابراین، اگرچه مشاهده مواردی ازآرتريت روماتويئد در مفاصل محیطی (مثلاً باسن، زانوها) نادر است اما در لیست دلایل احتمالی درد گردن جای خود را حفظ کرد.

مننژیت

یکی از خطرناک‌ترین علت‌هاي درد گردن، مننژیت باکتریایی است که به آن مننژیت مننژوکوکی نیز گفته می‌شود، زیرا فرد می‌تواند طی چند ساعت تا چند روز از سفتی گردن به مرگ برسد. سه غشایی که مغز و طناب نخاعی که در طول کمر و گردن کشیده شده است را می‌پوشانند و از آن‌ها محافظت می‌کنند، مننژ یا شامه نامیده می‌شوند. سخت شامه (دورا ماتر) خارجی‌ترین لایه است که از طناب نخاعی محافظت می‌کند، عنکبوتیه یا آرکنوئید لایه میانی است که به صورت یک تار عنکبوت طناب نخاعی را احاطه کرده و نرم شامه (پیاماتر) به عنوان درونی‌ترین لایه، از سیستم عصبی مرکزی محافظت می‌کند.

در حالی که مننژها از سیستم عصبی مرکزی ما CNS  محافظت می‌کنند، باکتری‌ها، ویروس‌ها و حتی قارچ‌های خاصی وجود دارد که می‌توانند این لایه‌ها را ملتهب کرده و از بین ببرند. دو باکتری خطرناک که می‌توانند زندگی فرد را خیلی سریع تهدید کنند Neisseria meningitidis و Streptococcus pneumoniae نامیده می‌شوند. این باکتری‌ها از بزاق دهان دفع می‌شوند و رایج‌ترین علائم آن شامل تب، سردرد و سفتی گردن است. اگر چنین علائمی را تجربه کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

تومور

از آنجا که مجراي تنفسي در گردن انسان وجود دارد، یک عمر استنشاق ماده سمی مانند آزبست، چوب، نیکل، گرد و غبار یا توتون و تنباکو می‌تواند به این معنی باشد که گردن درد شما ناشی از تومور است. حداقل 75٪ سرطان‌های سر و گردن به دلیل مصرف دخانیات و الکل ایجاد می‌شود. سرطان‌های گردن معمولاً شامل رشد غیرطبیعی سلولی در سلول‌های سنگفرشی هستند. سلول‌های سنگفرشی در واقع سلول‌های مخاطی مرطوبی هستند که در دهان، بینی و گلو زندگی می‌کنند. تعداد کمی از سرطان‌های گردن از غدد بزاقی یا غدد تیروئید نشات می‌گیرند.

بعضی اوقات سرطان از سلول‌های سنگفرشی در جای دیگری از بدن نشات می‌گیرد و سپس به غده لنفاوی گردن گسترش می‌یابد و یک توده ایجاد می‌کند. این سرطان را سرطان گردن متاستاتیک اولیه پنهانی می‌نامند. علائم این سرطان می‌تواند شامل درد یا توده‌ای در گردن یا گلو باشد.

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می‌تواند باعث ایجاد سرطان‌های حفره حلقی شود. HPV همچنین منبع سرطان‌های جدید سر و گردن است.

میلوپاتی گردنی

این نوع گردن درد معمولاً نشان می‌دهد که ممکن است به جراحی فوری نیاز باشد. اگر متوجه درد یا بی حسی در بازوها یا پاها، لرزیدن مکرر یا بی‌اختیاری ناگهانی ادرار شدید، ممکن است به دلیل فشرده شدن نخاع باشد. این بیماری که به عنوان میلوپاتی گردنی شناخته می‌شود، در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به ناتوانی یا فلج دائمی شود. به همین دلیل معمولاً عمل جراحی توصیه می‌شود.

میلوپاتی دژنراتیو گردن که به آن اسپوندیلوز آرتروز یا گردن نیز گفته می‌شود، در صورت بروز هر یک از مجموعه مشکلات دژنراتیو مانند فتق دیسک، تورم رباط یا خارهای استخوانی رخ می‌دهد. خارهای استخوانی که به آن‌ها استئوفیت نیز گفته می‌شود، می‌توانند در نتیجه آرتروز، وضعیت بد بدن یا آسیب‌های تروماتیک رشد کنند. تغییراتی که با افزایش سن بیشتر مشاهده می‌شوند. ادامه دژنراسیون یا ضربه می‌تواند منجر به تنگی کانال نخاعی گردن شود . به این معنی که فضای کانال نخاعی باریک می‌شود. وقتی این کانال باریک نخاع را تحت فشار قرار می‌دهد‌، ممکن است میلوپاتی یا نقص عصبی ناهنجاری در عملکرد بدن رخ دهد.

درمان گردن درد

گردن درد می‌تواند نشانه بسیاری از بیماری‌ها باشد. برای بهترین نتایج درمانی، ممکن است شما به یک برنامه مراقبت جامع نیاز داشته باشید. برنامه‌ای که شامل ترکیبی از داروها، فیزیوتراپی و سایر روش‌های درمانی باشد. شدت و علت درد گردن شما به طور کلی به پزشک کمک می‌کند تا مشخص کند کدام راهکارها برای شما مناسب است.

در زیر برخی از روش‌های درمانی احتمالی که ممکن است پزشک بر اساس نوع درد گردن شما پیشنهاد دهد وجود دارد.

فشار عضلانی

برای درد گردن ناشی از فشار شدید عضلانی، پزشک ممکن است تحریک الکتریکی عصبی از راه پوست (TENS) را استفاده كند. تنس استفاده از دستگاه‌های جریان الکتریکی برای تحریک اعصاب برای اهداف درمانی است. همچنین ممکن است پزشکان پالس میدان الکترومغناطیسی (PEMF) را توصیه کنند. PEMF در واقع استفاده از میدان الکترومغناطیسی برای کمک به بازسازی بافت و کاهش سریع تورم است. به نظر می‌رسد هیچ یک از آن‌ها ترسناک نیست و حتی برخی از دستگاه‌های تحریک کننده می‌توانند در خانه استفاده شوند. سایر روش‌های درمانی می‌تواند شامل فیزیوتراپی، ماساژ بافت عمیق، یوگا، طب سوزنی یا مراقبت از عمل کایروپراکتیک باشد. طبق مطالعه‌ای که توسط پیترسون در سال 2018 انجام شد، به عنوان مثال، سه ماه ورزش مخصوص گردن یک درمان موثر برای بیماران مبتلا به گردن درد عضلانی ناشی از ویپلش بوده است.

داروهای مسکن بدون نسخه  مانند تینلول یا داروی ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن (Advil) یا ناپروکسن (Aleve) می‌توانند به تسکین درد جزئی عضلات گردن کمک کنند. برای تسکین اسپاسم عضلات ممکن است داروهای تجویزی مانند شل کننده‌های عضلانی توصیه شود. در برخی موارد ممکن است داروهای ضد افسردگی برای درمان گردن درد با مسدود کردن پیام‌های درد به مغز تجویز شود.

در صورت ادامه درد، ممکن است دو نوع تزریق انجام شود. یک تزریق اپیدورال داروی ضد التهابی را به فضای گردن که غشای پوشاننده ستون فقرات و ریشه‌های عصب شما را احاطه کرده است، وارد می‌کند. این تزریق غالباً با کاهش درد التهاب، درد را برای چند ماه در یک زمان تسکین می‌دهد. تزریق نقطه ماشه‌ای (TPI) که در گره‌های خاصی از عضله قرار می‌گیرد، می‌تواند تسکین دهنده باشد.

فتق دیسک گردنی

افرادی که دچار فتق دیسک در ناحیه گردن هستند، معمولاً بدون جراحی با استراحت، NSAID، فیزیوتراپی، طب سوزنی، دستکاری کایروپراکتیک یا روش‌هایی مانند یوگا، تای‌چی یا مدیتیشن درمان می‌شوند.

PEM که در بالا توضیح داده شد، همچنین می‌تواند به کاهش سیتوکین‌های التهابی کمک کند. سیتوکین‌ها گروه بزرگی از پروتئین‌های سیگنال دهنده هستند که توسط سلول‌های خاص سیستم ایمنی بدن ترشح می‌شوند تا واسطه و تنظیم کننده ایمنی و التهاب باشند و نقش اصلی را در تخریب دیسک دارند.

تزریق به ستون فقرات گردنی راهکار درمانی دیگری است که می‌تواند به کاهش التهاب و یا کاهش اندازه برآمدگی دیسک کمک کند. تزریق استروئید اپیدورال (ESI) و گزینه‌های تزریق جدیدتر مانند کلاژناز، ژل اتانول یا سلول‌های بنیادی نیز از روش‌های درمانی در حال رشد هستند. تاثیر پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) و سلول‌های بنیادی برای استفاده در دیسک‌های کمر در حال مطالعه و بررسی است، اما هنوز برای استفاده در ستون فقرات گردنی مورد مطالعه قرار نگرفته است.

اگر فشار مکانیکی روی عصب به عنوان اصلی‌ترین مشکل درد گردن شما شناخته شود، می‎‌توان دیسک آسیب دیده را با جراحی برداشت (به نام جراحی دیسککتومی)، با یک دیسک مصنوعی جایگزین کرد (به نام جراحی آرتروپلاستی) و یا از دستگاه اینتربادی که با استفاده از استخوان و مواد پیوندی باعث جوش خوردن مهره‌ها به یکدیگر می‌شود (فیوژن مهره) استفاده کرد. ماده‌ای که مهره‌ها را جوش می‌دهد فیوژن نخاعی نامیده می‌شود. یک عمل جراحی دیگر به نام لامینوپلاستی، کانال نخاعی را که اعصاب در آن حرکت می‌کنند باز می‌کند تا فضای بیشتری برای اعصاب و دیسک‌های فرسوده وجود داشته باشد.

با این حال، جراحی خطرات خاص خودش را دارد. درد طولانی به شکل سندرم پس از لامینکتومی که به آن سندرم جراحی کمر (FBSS) نیز گفته می‌شود، ممکن است رخ دهد.

آرتریت روماتوئید

وقتی درد گردن ناشی از آرتریت روماتويئد باشد، گزینه‌های مختلف درمانی ممکن است در دسترس شما باشد. این گزينه‌ها شامل موارد زیر هستند:

• DMARDs: هنگامی که آرتریت روماتوئید برای اولین بار تشخیص داده می‌شود، درمان زودرس و تهاجمی معمولاً برای کاهش التهاب و جلوگیری از تخریب مفصل توصیه می‌شود. به داروهایی که با آرتریت روماتوئید مبارزه می‌کنند، داروهای ضد روماتوئید اصلاح کننده بیماری (DMARD) گفته می‌شود. به عنوان مثال متوترکسات یکی از DMARDهای متداول است که به طور معمول تجویز می‌شود.
• بیولوژیک: در صورت عدم موفقیت DMARDهای سنتی، ممکن است مسدود کننده‌های بیولوژیک مولکول‌های پروتئینی و سایر فاکتورهای نکروز تومو TNF تجویز شوند. بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید TNF بیش از حد دارند که باعث التهاب می‌شود. یک نمونه از داروهای بیولوژیک، اینفلیکسیماب نام دارد که با استفاده از پروتئین‌هایی همراه با آنتی بادی‌های مونوکلونال تولید TNF اضافی را متوقف می‌کند. مثال دیگر etanercept است که از پروتئین‌های دارای گیرنده‌های محلول برای جلوگیری از عملکرد TNF استفاده می‌کند.
• استروئیدها: ممکن است گلوکوکورتیکوئیدها و پردنیزون برای کاهش تورم تجویز شود.
• مهم‌ترین علائم جراحی، درد مقاوم به مخدر و نقص عصبی (عملکردهای غیر طبیعی نواحی بدن) است.
• داروهای جدید: تانزوماب، که رشد عصب را تقویت می‌کند و مهارکننده‌های Janus kinase (JAK) که آنزیم‌های واقع در سلول‌های بنیادی را مسدود می‌کنند و پاسخ‌های ایمنی را که در علائم RA نقش دارند تحریک می‌کنند.

درمان‌های جایگزین مانند یوگا و ورزش نیز ممکن است برای حرکت مفاصل توصیه شود.

مننژیت

وقتی مشخص شد که درد گردن ناشی از مننژیت باکتریایی است، درمان شامل یک دوره آنتی بیوتیک سنگین است که برای از بین بردن باکتری طراحی شده‌است. این آنتی‌بیوتیک‌ها به طور معمول در بیمارستان تزریق می‌شوند. از طرف دیگر، درد گردن ناشی از مننژیت ویروسی به طور کلی خوش خیم و خود محدود کننده تلقی می‌شود. به این معنی که خود به خود و معمولاً بدون درمان خاصی برطرف می‌شود.

تومور

برای درمان گردن درد ناشی از تومور ممکن است از جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی یا ترکیبی از این روش‌های درمانی استفاده شود. سن، سلامت عمومی، مرحله سرطان و محل تومور همگی در استراتژی دوره درمان نقش دارند.

میلوپاتی گردنی

یک مطالعه به این نتیجه رسید که 30 تا 50٪ بزرگسالان ممکن است در یک سال مشخص گردن درد را تجربه کنند. درد گردن به دلیل میلوپاتی گردنی، در حالی که نادر است (4 نفر در هر 100000 نفر) اما نیاز به مدیریت فوری پزشکی دارد. جراحی‌های معمولی برای این بیماری شامل رفع فشار قدامی گردن و فیوژن و رفع فشار خلفی گردن است. هر دو برای آزاد سازی نخاع از فشار کار می‌کنند. جراحی‌های دیگری که بعضاً به طور کلی برای درمان اسپوندیلوز گردنی استفاده می‌شود، تعویض کامل دیسک (TDR) و لامینوپلاستی است که یک روش جراحی است و باعث کاهش فشار از نخاع می‌شود.

NSAID ها مانند آسپرین یا ایبوپروفن و داروهای ضد نوروپاتی مانند گاباپنتین، پرگابالین، آمیتریپتیلین یا دولوکستین ممکن است در این میان کمک کننده باشند. در طول دوره درمان ممکن است فیزیوتراپی، بهبود وضعیت یا تغییر فعالیت شدید نیز تجویز شود.

پیشگیری

شش نکته زیر می‌تواند به شما در جلوگیری از گردن درد کمک کند:

• برای مدت طولانی در یک موقعیت نمانید. معکوس کردن وضعیت بد بدن دشوار است، اما اگر به اندازه کافی بلند شوید و حرکت کنید، از گیر افتادن گردن در موقعیت ناسالم جلوگیری می‌کنید.
• برخی از تنظیمات ارگونومیک را انجام دهید. نمایشگر رایانه خود را در سطح چشم قرار دهید تا بتوانید به راحتی آن را ببینید. از عملکرد هندزفری در تلفن خود استفاده کنید یا از هدست استفاده کنید. تبلت خود را روی بالش قرار دهید. بنابراین به جای اینکه صاف روی پای شما باشد، در زاویه 45 درجه قرار می‌گیرد.
• اگر از عینک استفاده می‌کنید، نسخه خود را به روز کنید. “هنگامی که نسخه عینک شما به روز نیست، تمایل دارید که سر خود را به پشت خم کنید تا بهتر ببینید.
• از بالش زیاد استفاده نکنید. خوابیدن با چندین بالش زیر سر می‌تواند دامنه حرکت گردن شما را محدود کند.
• محدودیت‌های خود را بشناسید. به عنوان مثال، قبل از اینکه یک وسیله بزرگ را در اتاق جابجا کنید، در نظر بگیرید که آیا این کار برای گردن و کمر من مضر است یا خیر و در صورت لزوم برای جابه‌جا کردن آن از کسی کمک بگیرید.
• خوب بخوابید. مشکلات خواب خطر ابتلا به چندین بیماری مختلف از جمله درد اسکلتی عضلانی را افزایش می‌دهد.