سندروم شانه یخ زده وضعیتی است که در آن تحرک مفصل به حدی کاهش می‎یابد تا در جای خود یخ می‎زند. کاهش دامنه ی حرکتی مفصل شانه برخی حرکات را دشوار و دردناک می‎کند.

برای درمان این وضعیت شما باید یک برنامه درمانی موثر شامل: حرکات کششی و ماساژ داشته باشید. بهتر است شانه یخ زده زیر نظر پزشک معالجه شود. برای یادگیری روش درمان شانه یخ زده و همچنین نقاط محرک مرتبط به این وضعیت با استفاده از حرکات کششی به خواندن مطالب ادامه دهید.

شانه یخ زده چیست؟

شانه یخ زده اساسا کپسولیت چسبنده نامیده می‎شود که یک بیماری شایع است و باعث سفتی، درد و ناراحتی در مفصل شانه می‎شود و زمانی رخ می‎دهد که دامنه‎ حرکتی شما تا حدی محدود می‎شود که احساس می‎کنید شانه شما یخ زده است.

معمولا افراد بین چهل تا هفتاد سال دچار شانه یخ زده می‌‎شوند. علت آن التهاب، انجام دادن حرکات تکراری یا عدم استقاده از مفصل شانه به مدت طولانی است. وقتی شما در حال گذراندن دوران نقاهت یک بیماری یا آسیب هستید، عدم تحرک شما در آن دوران ممکن است باعث شانه یخ زده شود؛ اما گاهی بیمار به دلایل ناشناخته رخ می‎دهد.

این بیماری در ابتدا علائم جزیی دارد اما به مرور زمان علائم بدتر می‎شود. افراد مبتلا به سندروم شانه یخ زده به دلیل احساس درد و محدودیت توان حرکتی، استفاده کم‎تری از شانه خود می‎کند. در نتیجه دامنه حرکت ها محدودتر می‎شود.

عدم استفاده از شانه می‎تواند علائم شما را تشدید کند بنابراین باید شانه خود را حرکت دهید. ماساژ و حرکات کششی درد شانه را کاهش می‎دهند و باعث افزایش دامنه حرکت شانه می‎شوند.

فواید ماساژ و حرکات کششی برای شانه یخ زده

ماساژ و حرکات کششی روش‎های بسیار مفیدی برای درمان شانه یخ زده هستند.

• ماساژ باعث کاهش فشار و سفتی، آزاد شدن ماهیچه ها، برگشتن حرکات و بهبود عملکرد شانه می‎شود. همچنین می‎تواند باعث افزایش جریان خون و کاهش التهاب در ناحیه آسیب دیده می‎شود.
• حرکات کششی، انعطاف پذیری شانه را بهبود می‎بخشد، دامنه حرکتی آن را افزایش می‎دهد و باعث کش آمدن بافت‎های عضلانی می‎شوند.

روش‎های درمانی ماساژ و حرکات کششی، درد و ناراحتی را کاهش می‎دهند و شما هنگام انجام فعالیت‎های روزانه احساس راحتی بیشتری خواهید داشت تا برای مدت طولانی تری به فعالیت ادامه دهید.

 چند نکته قبل از شروع ورزش

شانه یخ زده به سه مرحله طبقه بندی می‎شود و برای هر مرحله ورزش‎های خاصی توصیه می‎شود:

• در حال یخ زدن: شروع تدریجی درد شانه. در این مرحله اگر فعالیت بدنی سنگینی داشته باشید دچار درد شدید می‎شوید. این مرحله معمولا بین دو تا نه ماه طول می‎کشد.
• یخ زده: هنگام استراحت درد شما از بین می‎رود اما توانایی حرکت شانه تا حد زیادی کاهش می‎یابد و البته حرکات محدود شانه هم با درد همراه است. این وضعیت ممکن است بین چهار تا دوازده ماه طول بکشد.
• ذوب شدن: در این مرحله توان حرکتی شانه به تدریج باز می‎گردد. این مرحله می‎تواند پنج تا بیست و شش ماه طول بکشد.

قبل از ورزش یا هر فعالیت بدنی دیگری می‎توانید برای کاهش درد از داروهای مسکن، گرما و یخ استفاده کنید.

ورزش‎های مناسب برای شانه یخ زده

ورزش روزانه و حرکات کششی باعث کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی افراد مبتلا به شانه یخ زده می‎شود. این بیماری معمولا به مرور زمان با انجام ورزش‎های مناسب بهبود می‎یابد.

انواع ورزش‎های آهسته

در اولین و دردناک‎ترین مرحله ی شانه یخ زده با ورزش‎های آرام شروع کنید. به مرور زمان به طوری که دچار افزایش درد نشوید، حرکات ورزشی را بیشتر تکرار کنید. یک مطالعه نشان می‎دهد افرادی که همزمان با داشتن درد کم ورزش می‎کردند در مدت دوازده ماه (شصت و چهار درصد) و در مدت بیست و چهار ماه (هشتاد و نه درصد)، تقریبا می‎توانستند شانه خود را بدون درد حرکت دهند. اما شصت و سه درصد از افرادی که فیزیوتراپی فشرده تری انجام می‎دادند در مدت بیست و چهار ماه به شرایط مشابه با گروه اول رسیده بودند.

حرکت کششی پست سر 

• بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید.
• بازوی آسیب دیده را پشت سر خود قرار دهید.
• به کمک دست دیگر خود به آرامی کف دست آسیب دیده را به سمت شانه مقابل فشار دهید.
• کشش را از یک تا پنج ثانیه نگه‎دارید و زمانی که احساس درد کردید آن را متوقف کنید.
• این حرکت را دو تا سه بار در روز تکرار کنید.

حرکت کششی ابداکشن

ابداکشن به معنای دور کردن بازو از خط وسط بدن است.

• کنار یک میز بنشینید و ساعد و آرنج آسیب دیده را روی سطح میز قرار دهید.
• به آرامی ساعد را از بدن دور کنید و هنگامی که احساس درد کردید تمرین را متوقف کنید.
• بدن شما در حین حرکت به یک ور کج می‎شود اما نباید به میز تکیه دهید.
• دو تا سه بار در روز این حرکت را تکرار کنید.

حرکت کششی درب چرخشی بیرونی

• در چهارچوب در بایستید و آرنج بازوی آسیب دیده را با زاویه نود درجه خم کنید.
• کف دست و مچ را روی چهارچوب در قرار دهید.
• ساعد را در جای خود نگهدارید و بدن را به آرامی از چهارچوب در دور کنید.
• زمانی که احساس درد کردید کشش را متوقف کنید.
• این حرکت را دو تا سه بار در روز تکرار کنید.

تمرین آونگ 

برای انجام این تمرین باید از حرکتهای غیر فعال بدن برای کنترل کردن بازو و شانه خود بدون استفاده از عضلات شانه آسیب دیده، استفاده کنید.

• کنار یک میز بنشینید یا بایستید به طوری که بازوی آسیب دیده سمت پهلو آویزان شود و بازوی دیگر روی میز قرار بگیرد.
• از کمر به سمت جلو خم شوید.
• از بدن برای حرکت دادن بازوی آسیب دیده در محدوده یک دایره کوچک استفاده کنید و شانه خود را آرام نگه دارید.
• این حرکت را دو تا سه بار در روز و هر بار به مدت یک تا دو دقیقه تکرار کنید.

تمرینات قدرتی و کششی

اگر که با درد کمر وارد مرحله دوم شانه یخ زده می‎شوید، می‎توانید زمان حرکات کششی را افزایش دهید. آن‎ها را بیشتر تکرار کنید و تمرینات قدرتی را به‎ آن‎ها اضافه کنید.

تمرینات کششی بالا رفتن از دیوار 

• رو به روی دیوار بایستید و دست بازوی آسیب دیده را روی دیوار قراردهید.
• دست و بازو را به آهستگی به سمت بالا حرکت دهید.
• بدن را به دیوار نزدیک‎تر کنید تا بتوانید خود را بیشتر بالا بکشید.
• کشش را به مدت پانزده تا بیست ثانیه ادامه دهید.
• این حرکت را ده بار تکرار کنید.

تمرین اداکشن

اداکشن به معنای حرکت دادن بازو به سمت بدن است. تمرین اداکشن برعکس تمرین ابداکشن است.

• یک نوار ورزشی (که به آن نوار مقاومتی هم گقته می‎شود) را به دستگیره در یا یک وسیله ی سنگین ببندید.
• انتهای دیگر نوار را در دست بازوی آسیب دیده نگاه دارید.
• به اندازه کافی دور از جایی که نوار را به آن وصل کرده اید بایستید تا وقتی که بازوی خود را به سمت بیرون می‎کشید نوار کشید شود.
• بازو را به سمت بدن حرکت دهید. خیلی آرام بازو را ده بار به سمت عقب و جلو حرکت دهید.
• اگر این ورزش درد شما را افزایش داد آن را متوقف کنید. به مرور زمان و با قوی‎تر شدن بدنتان، تمرینها را بیشتر تکرار کنید.

خم شدن به جلو

باز هم از حرکت‎های غیر فعال بدن استفاده کنید، خودتان یا با کمک فرد دیگری به آرامی بازوی آسیب دیده را به سمت بیرون بکشید تا در بازو کشش ایجاد شود.

• به پشت دراز بکشید و به پاهای‎تان استراحت دهید.
• بازوی سالم را در عرض بدن خم کنید و بازوی آسیب دیده را به سمت سقف بالاببرید به طوری که کشش ملایمی را احساس کنید.
• به مدت پانزده ثانیه در این وضعیت باقی بمانید و بعد به آرامی بازوی آسیب دیده را پایین بیاورید.
• به مرور زمان با قوی‎تر شدن بدن این تمرین را تکرار کنید و زمان آن را افزایش دهید.

بالا انداختن و جلو و عقب کردن شانه

• شانه ها را به سمت گوش‎ها بالا بیاورید و آن‎ها را به سمت جلو در یک حالت دایره وار بچرخانید.
• همین تمرین ر با چرخاندن شانه ها به سمت پشت انجام دهید. تمرین را در هر جهت ده بار تکرار کنید. ممکن است با انجام این تمرین صدای ترق تروق داخل شانه ایجاد شود اما دقت کنید که این صداها با درد همراه نباشد.

چرخش بیرونی نشسته یا ایستاده

• عصا، جارو یا تکه ای از لوله ی پی وی سی را با دو دست نگه‎دارید و آرنج‎ها را با زاویه نود درجه خم کنید. دقت کنید که شست شما باید به سمت بالا باشد.
• بازوی آسیب دیده‎ را که خم کرده اید نزدیک شانه نگه‎دارید.
• بازوی سالم را به همراه چوب به سمت بازوی آسیب دیده بکشید.
• به مدت پنج ثانیه دراین حالت بمانید.
• این حرکت را ده بار تکرار کنید. به مرور زمان با قوی‎تر شدن بدن می‎توانید آن را بیست تا بیست و پنج بار تکرار کنید.

چه زمانی به کمک نیاز داریم؟

اگر برای مدت طولانی دچار درد هستید و این درد مانع فعالیت‎های روزانه شما می‎شود، برای تشخیص بیماریتان به پزشک مراجعه کنید. پزشک درباره علائم شما، آسیب‎های قبلی و هر فعالیتی که علائمتان را تشدید می‎کند از شما سوال می‎کند معمولا پزشک مشکل شما را با توجه به علائمی که دارید تشخیص می‎دهد. اگر لازم باشد پزشک برای تشخیص دلیل اصلی بیماری یک آزمایش تصویربرداری مانند اشعه ایکس، ام آر آی یا سونوگرافی انجام می‎دهد.

پزشک شما ممکن است شما را به یک فیزیوتراپیست معرفی کند تا یک برنامه‎ درمان مناسب شرایطتان به شما بدهد.

 دیگر راه‎های درمان شانه یخ زده

طبق یک مطالعه احتمالا فیزیوتراپی و تزریق استروئید برای افرادی که در مراحل دوم و سوم شانه یخ زده هستند مناسب تر است.

درمان‎هایی مثل ورزش هم به بسیاری از افراد مبتلا به شانه یخ زده کمک می‎کند تا بتوانند شانه خود را بدون درد حرکت دهند. اگر چه ممکن است درمان سه سال طول بکشد. تحقیقات درباره درمان‎های جدید همچنان ادامه دارد.

فیزیوتراپی و برنامه ورزش خانگی اغلب همراه با سایر درمان‎های محتاطانه، ترکیب می‎شوند. از جمله:

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
• تزریق کورتیکواستروئید
• هیدرودیلاتاسیون (تزریق گلئکوکوتیکوئید و سالین)
• تزریق هیالورونان

برای فیزیوتراپی حتما باید از یک راهنمایی حرفه ای کمک بگیرید تا بتوانند برنامه تمرینی را با توجه به میزان درد و مرحله شانه یخ زده خود تنظیم کنید.

تزریق استروئید، هیدوردیلاتاسیون و هیالورونان

برخی مطالعات نشان می‎دهند که تزریق استروئید در مراحل اولیه درمان شانه یخ زده برای کنترل موثرتر است. تزریق کورتیکواستروئید، همراه با هیدرودیلاتاسیون ممکن است برای کنترل کاهش درد در طول سه ماه اول بسیار موثر باشد.

همچنین مشخص شد که تزریق هیالورونان درد را به ویژه در شب کاهش می‎دهد.

در یک مطالعه دو تزریق استروئید وهیالورونان (که با نام دیگر هیالورونیک هم شناخته میشود) و فیزیوتراپی را با یک گروه بدون درمان مقایسه شدند. این مطالعه نشان داد که هر سه درمان درمقایسه با گروه بدون درمان، به طور قابل توجهی درد و حرکت را پس از سه ماه بهبود بخشیدند.

 درمان با لیزر سطح پایین

یک مطالعه نشان داد که درمان با لیرز کم توان در مقایسه با گروه دارونما، بعد از هشت هفته درمان درد را به طور قابل توجهی کاهش داد؛ اما در همان دوران بهبود خاصی در شرایط حرکتی بیماران به وجود نیامد.

الکتروتراپی 

شواهد کمی مبنی بر اثر بخشی درمان الکتروتراپی وجوددارد. تحقیقات بر روی انواع مختلف الکتروتراپی به این نتیجه رسید که این روش همراه با فیزیوتراپی ممکن است موثرتر از فیزیوتراپی تنها باشد. انواع الکتروتراپی شامل: لیزر درمانی، تنس، اولتراسوند و درمان میدان الکترومغناطیسی پالسی بود.

جراحی

 اگر درمان‎های محتاطانه ناموفق باشند ممکن است بیمار به جراحی و عمل آزاد سازی آرتروسکوپی نیاز داشته باشد.