به رشد استخوان در استخوان پاشنه، خار پاشنه ميگويند. خار پاشنه معمولاً در زیر استخوان پاشنه قرار دارد و در آن جا به فاشیای کف پا متصل میشود. يك باند طويل از بافت همبند كه از پاشنه پا به جلوی كف پا ميرسد. این بافت همبند قوس کف پا را به هم نزدیک کرده و در هنگام فعالیت به عنوان کمک فنر عمل میکند. اگر ناحیه کف پا در اثر دویدن، پوشیدن کفشهای نامناسب یا اضافه وزن بیش از حد کشیده شود، درد و التهاب ناشی از استرس يا کشیده شدن بافت روی استخوان ممکن است رخ دهد. در نتیجه با گذشت زمان، بدن در پاسخ به این استرس، خار پاشنه یا استخوان اضافی میسازد. گزینههای درمانی ممکن است شامل استراحت، بستههای سرد، داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن، کشش مناسب قبل از فعالیت یا کفش مناسب، تزریق کورتیکواستروئید و جراحی (برای شرایط شدیدتر و طولانی مدت) باشد.
خار پاشنه چیست؟
این رشد استخوانی در واقع یک رسوب کلسیم است که ممکن است هنگامی اتفاق بیفتد که استخوانهای پا تحت فشارهای دائمی مانند کفش پاشنه بلند، چاقی یا صافی کف پا قرار بگیرند.
رسوب کلسیم تا زمانی که به اندازه کافی بزرگ نباشد و باعث تغییر شکل نشود، هیچ گونه ناراحتی ایجاد نمیکند. اما در غیر این صورت، بافتهای اطراف ممکن است ملتهب و بسیار دردناک شوند.
درد در ناحیه خار پاشنه احساس میشود و بعد از استراحت طولانی مدت (مثلا صبح) یا در طی فعالیتهایی مانند راه رفتن یا دویدن شدیدتر خواهد شد.
خار پاشنه دو نوع است:
- خار پاشنه تحتانی در قسمت داخلی پایین پاشنه ایجاد میشود و معمولاً با فاسئیت کف پا مرتبط است.
- خار پاشنه خلفی در پشت پاشنه که نزدیک تاندون آشیل ایجاد میشود.
درد ناشی از التهاب است و نباید ساده از آن گذشت. درد به این معنا است که بدن برخی سیگنالهای مربوط به ناراحتی را ارسال میکند. اگر التهاب آتش باشد، درد دود آن است.
مسکن درد را میپوشاند و اجازه میدهد التهاب با همان شدت ادامه یابد. این امر باعث میشود بافتها حتی بیشتر از قبل آسیب ببینند.
چه عواملی باعث ایجاد خار پاشنه می شود؟
یک رباط محکم و رباط صلیبی به نام فاشیای کف پا از قوس پا پشتیبانی میکند. این رباط استخوان پاشنه را به پایه انگشتان پا متصل میکند.
التهاب این رباط را ورم کف پا مینامند و ممکن است به دلیل یک مسئله مکانیکی یا توزیع نامناسب وزن در پا ایجاد شود. حرکات تکراری مانند راه رفتن و دویدن، فاشیای کف پا را به طور مداوم کشش میدهد و میتواند باعث ایجاد پارگیهای جزئی در این رباط سفت و سخت شده و در نتیجه منجر به التهاب و درد شود.
عوامل موثر
- بالا رفتن یا سقوط قوس کف پا
- راه رفتن یا دویدن روی یک سطح ناهموار
- ایستادن به مدت طولانی
- پوشیدن کفش بدون پشتیبانی مناسب
- آرتروز زودرس
- داشتن اضافه وزن
- خم شدن طولانی مدت پا (مثلاً پس از گذراندن شب در یک وضعیت یا رانندگی طولانی مدت) ممکن است باعث درد شود. این درد که اغلب به عنوان احساس سوزش توصیف میشود، معمولاً هنگام راه رفتن کاهش مییابد یا حتی از بین میرود.
- یک رژیم غذایی شامل کافئین، گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده (حاوی آرد سفید، شکر سفید، رنگ و طعم دهندههای مصنوعی) و الکل میتواند باعث تجمع اسید اوریک در مفاصل کوچک دست و پا شود و همچنين باعث درد و تورم ميشود. این یک عامل بسیار مهم در اکثر اختلالات اسکلتی عضلانی و بخصوص در ورم کف پا است.
- نیکوتین به طور چشمگیری در ایجاد یک محیط داخلی اسیدی کمک میکند.
- استرس نیز در ایجاد خار پاشنه نقش دارد. زیرا باعث تحریک تولید هورمونهای التهابی در بدن میشود.
تشخیص
پزشک شما باید بتواند علت درد پاشنه شما را با اطمینان تشخیص دهد:
- درمورد علائم و سابقه پزشکی از شما سوال میکند.
- معاینه فیزیکی پاشنه و پای شما را انجام میدهد.
آزمایش بیشتر معمولاً فقط در صورت وجود علائم اضافی انجام میشود. زیرا علائم بیشتر نشان میدهد علت درد شما التهاب بافت داخل پاشنه شما نیست (ورم کف پا). مثلا:
- بیحسی یا احساس سوزن سوزن شدن در پای شما كه این علائم میتواند نشانه آسیب عصبی در پاها باشد (نوروپاتی محیطی)
- پای آسیب دیده احساس گرما میکند و شما درجه حرارت (تب) 38 درجه سانتیگراد (100.4 درجه فارنهایت) یا بالاتر دارید كه میتواند نشانه عفونت استخوان باشد.
- اگر با سفتی و تورم در پاشنه پا نیز مواجه هستید، میتواند نشانههای آرتروز باشد.
آزمایشات احتمالی دیگر میتواند شامل موارد زیر باشد:
- اشعه ایکس: هنگامی که از اشعه برای تشخیص مشکلات استخوان و بافت استفاده میشود.
- آزمایش خون
- اسکن دقیق تر، مانند اسکن تصویربرداری با رزونانس شدید مغناطیسی (MRI) یا اسکن اولتراسوند
درمان خارپاشنه در اصفهان
درمان خار پاشنه معمولاً شامل ترکیبی از روشها مانند مسکن و ورزش برای تسکین درد و تسریع در زمان بهبودی شما است. اگر علائم شما بعد از 12 ماه بهبود نیابد، معمولاً جراحی به عنوان “آخرین درمان” در نظر گرفته میشود. از هر 20 نفر فقط 1 نفر به عمل جراحی نیاز پیدا میکنند.
استراحت
هر زمان که امکان دارد به پای آسیب دیده خود استراحت دهید و از ایستادن به مدت طولانی یا راه رفتن در مسافتهای طولانی اجتناب كنيد. با این حال ورزش منظم پا و ماهيجه ساق پا و ورزشهای کششی بسیار مهم است.
تسکین درد
داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن، نوعی داروی مسکن هستند که معمولاً در کمک به تسکین درد موثر هستند.
برخی افراد همچنین دریافتند که استفاده از کیسه یخ روی پاشنه آسیب دیده به مدت 5 تا 10 دقیقه میتواند به تسکین درد و التهاب کمک کند. بستههای یخ در داروخانهها و سوپرمارکتهای بزرگتر در دسترس است.
کیسه یخ را مستقیماً روی پوست قرار ندهید زیرا این امر میتواند به پوست پای شما آسیب برساند. در عوض، کیسه یخ را در یک حوله قرار دهید. اگر کیسه یخ ندارید از یک بسته سبزیجات منجمد استفاده کنید.
پوشیدن کفش
بسته به نحوه انتخاب کفش شما، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که کفش خود را عوض کنید. از پوشیدن کفشهای کف تخت خودداری کنید زیرا این کفشها از پاشنه شما پشتیبانی نمیکنند و میتوانند درد پاشنه را بدتر کنند.
در حالت ایدهآل، شما باید کفشی بپوشید که نه تنها از پاشنه شما محافظت کند، بلکه از قوس پاهای شما نیز پشتیبانی خوبی داشته باشد، مانند کفشهای ورزشی مشبک.
برای زنان پوشیدن کفش پاشنه بلند و برای مردان پوشیدن چکمههای پاشنه بلند میتواند درد را در کوتاه مدت تا حد متوسط تسکین دهد، زیرا به کاهش فشار بر روی پاشنه کمک میکند. اما این نوع کفشها ممکن است در طولانی مدت مناسب نباشند زیرا میتوانند به قسمتهای بعدی درد پاشنه پا منجر شوند. پزشک شما باید بتواند در این رابطه به شما مشاوره دهد.
ارتز
ارتزها کفیهایی هستند که برای حمایت از پا و کمک به بهبودی پاشنه پا در داخل کفش شما قرار میگیرند. شما میتوانید ارتز را در داروخانههای بزرگ یا فروشگاههای ورزشی خریداری کنید، در غیر این صورت پزشک متخصص میتواند یک تامین کننده و فروشنده را به شما معرفي کند.
اگر درد شما مرتباً تکرار میشود و شکل یا ساختار پای شما غیرطبیعی است، یا اقدامات ساده درمانی پاسخ نمیدهد، ميتوانيد از ارتزهای سفارشی استفاده كنيد. این آرتزها به طور خاص و متناسب با فرم پای شما ساخته میشوند.
با این حال، در حال حاضر هیچ مدرکی در مورد کارآیی بهتر ارتزهای سفارشی نسبت به موارد خریداری شده از فروشگاه وجود ندارد.
بستن پا با بند یا آتل
یک جایگزین برای ارتزها این است که براي پاشنه خود از بندهای ورزشی (اکسید روی) استفاده کنید. این بندها به شما کمک میکنند فشار وارد شده بر روی پاشنه پا کاهش یابد.
پزشک شما باید بتواند نحوه استفاده از بندها را به شما آموزش دهد.
آتل شب نیز در برخی موارد میتواند مفید باشد. بیشتر افراد در خواب، انشگتان پای خود را به سمت پایین قرار میدهند. به این معنی که بافت داخل پاشنه به هم فشرده میشود.
آتلهای شب که شبیه نوعی بوت هستند به منظور بالا نگه داشتن انگشتان پا هنگام خواب طراحی شدهاند. این کار باعث کشیده شدن تاندون آشیل و کف پا در هنگام خواب میشود که میتواند به سرعت بهبود شما کمک کند.
آتل شب معمولاً فقط در فروشگاههای تخصصی و خرده فروشان آنلاین در دسترس است. باز هم پزشک متخصص پا باید بتواند یک تامین کننده مناسب را به شما توصیه کند.
تزریق کورتیکواستروئید
اگر هیچ یک از روشهای درمانی فوق به تسکین علائم درد شما کمک نمیکند، ممکن است پزشک تزریق کورتیکواستروئید را به شما توصیه کند.
کورتیکواستروئیدها نوعی دارو هستند که دارای اثر ضد التهابی قدرتمندی میباشند. این داروها باید کم مصرف شوند زیرا استفاده بیش از حد از آنها میتواند عوارض جانبی جدی مانند افزایش وزن و فشار خون بالا را ایجاد کند.
در نتیجه معمولاً توصیه نمیشود که بیش از سه تزریق کورتیکواستروئید طی یک سال در هر قسمت از بدن انجام شود.
قبل از تزریق کورتیکواستروئیدها، ممکن است از بیحسی موضعی (داروی مسکن) برای بیحس شدن پای شما استفاده شود تا تزریق دردناک نباشد.
ورزش
تمرینات منظمی که برای کشش عضلات ساق پا و فاشیای کف پا (نواری از بافت که در زیر کف پا قرار دارد) طراحی شدهاند، باید به تسکین درد و بهبود انعطاف پذیری در پای آسیب دیده کمک کنند.
تعدادی از تمرینات کششی در زیر شرح داده شده است. معمولاً توصیه میشود که تمرینات را روی هر دو پا انجام دهید، حتی اگر فقط یکی از پاشنههای پا شما تحت تأثیر درد قرار گرفته باشد. این امر تعادل و ثبات شما را بهبود میبخشد و همچنین به تسکین درد پاشنه پا کمک میکند.
کشش با حوله
یک حوله بلند کنار تخت خود نگه دارید. قبل از اینکه صبح از رختخواب بلند شوید، حوله را دور پا حلقه کنید و با استفاده از انگشتان پای خود آن را به سمت بدنتان بکشید. دقت کنید که در این حالت باید زانوهایتان را صاف نگه دارید. برای هر یک از پاهای خود سه بار این کار را تکرار کنید.
کشش دیوار
هر دو دست خود را روی دیواری در ارتفاع شانههایتان قرار دهید و یکی از پاهای خود را در مقابل پای دیگر بگذارید. پای جلو باید 30 سانتیمتر (12 اینچ) از دیوار فاصله داشته باشد. زانوی پای جلوی خود را خم کرده و زانوی پشت خود را صاف نگه دارید. به طرف دیوار خم شوید، تا جایی که سفت شدن عضلات ساق پای عقب خود را احساس کنید. سپس به حالت شروع برگردید. این تمرين را 10 بار تکرار کنید، سپس پاها را عوض کنید و این کار را برای پای بعدی نیز تکرار کنید. توصیه میشود کششهای دیواری را دو بار در روز انجام دهید.
کشش پله
در حالی که از یک تکیه گاه برای پشتیبانی از خود استفاده میکنید، روی پلهها رو به بالا بایستید. پاها باید کمی از هم فاصله داشته باشند و پاشنههایتان از پشت پله آویزان باشد. پاشنه پا را پایین بیاورید تا جایی که در ساق پای خود سفتی را احساس کنید. این وضعیت را حدود 40 ثانیه حفظ کنید و سپس پاشنههای پا را به حالت طبیعی برگردانید. این روش را ۶ بار و حداقل دو بار در روز تکرار کنید.
کشش صندلی
بر روی صندلی بنشینید و زانوها را در زاویه درستی خم کنید، به طوری که پاهای شما در جهت مخالف هم قرار بگیرند. پاشنههای خود را روی زمین نگه دارید و پای آسیب دیده را به سمت بالا بلند کنید. سپس باید احساس کنید عضلات ساق پا و تاندون آشیل (نواری از بافت که استخوان پاشنه را به عضله ساق پا متصل میکند) سفت میشوند. این وضعیت را برای چند ثانیه حفظ کنید و سپس به حالت عادی برگردید. این روش را 10 بار، در ۵ یا ۶ ست در روز تکرار کنید.
کششهای دینامیکی
در حالی که نشستهاید، قوس پای خود را (قسمت پایین خمیده پا بین انگشتان پا و پاشنه پا) روی یک جسم گرد مانند یک وردنه، یک توپ تنیس یا یک قوطی نوشیدنی بچرخانید (برخی از افراد متوجه میشوند که استفاده از یک قوطی سرد در یخچال این مزیت را دارد که به تسکین درد کمک کند). پا و مچ پا را از هر جهت روی این جسم گرد حرکت دهید. چندین دقیقه این حرکت را ادامه دهید. میتوانید این تمرین را ۲ بار در روز تکرار کنید.
شاک ویو تراپی از خارج بدن
نوع جدیدی از درمان غیر تهاجمی (شامل هیچ بریدگی در بدن شما نیست) كه به عنوان شاک ویو تراپی خارج جسمی (EST) شناخته میشود.
EST شامل استفاده از دستگاهی برای انتقال امواج صوتی با انرژی بالا به پاشنه شما است. این امواج ممکن است گاهی باعث درد شود، بنابراین ممکن است از بیحسی موضعی برای بیحس شدن پاشنه پای شما استفاده شود.
EST به دو روش کار میکند:
- امواج صوتی بر روی اعصابی که سیگنالهای درد را به مغز منتقل میکنند تأثیر «بی حسی» دارند.
- امواج صوتی به تحریک و تسریع روند بهبودی کمک میکنند.
جراحی
اگر تمام روشهای درمانی ذکر شده در بالا و تزریق کورتیکواستروئید درد پاشنه شما را تسکین نمیدهد، ممکن است پزشک جراحی را به شما توصیه کند.
گاهی اوقات جراحی برای ورزشکاران حرفهای و سایر ورزشکاران که درد پاشنه آنها بر زندگی حرفهای آنها تأثیر منفی دارد توصیه میشود.
پرکاربردترین نوع جراحی برای درد پاشنه پا به عنوان جراحی آزاد سازی کف پا شناخته میشود. در این عمل جراحی، جراح فاشیا را برش میدهد تا از استخوان پاشنه پا آزاد شود. این کار باید تنش در ناحیه کف پای شما را کاهش دهد، که به نوبه خود میتواند التهاب را کاهش داده و علائم درد شما را تسکین دهد.
به دو روش میتوان عمل جراحی را انجام داد:
- جراحی باز = با ایجاد برش در پاشنه پا، قسمت فاشیای کف پا آزاد میشود.
- جراحی آندوسکوپی / حداقل برش = یک برش کوچکتر ایجاد میشود و ابزار خاصی از طریق برش وارد میشود تا به فاشیای کف پا دسترسی پیدا کند.
جراحی آندوسکوپی با حداقل برش زمان بهبودی سریعتری دارد بنابراین شما قادر خواهید بود خیلی زودتر (تقریباً بلافاصله) در حالت عادی راه بروید. در صورتی که روند بهبودی در جراحی باز دو الي سه هفته طول ميكشد.
یک عیب عمل جراحی آندوسکوپی این است که هم به یک تیم جراحی آموزش دیده و هم به تجهیزات تخصصی احتیاج دارد. بنابراین نسبت به جراحی باز، ممکن است مجبور شوید مدت زمان بیشتری برای درمان صبر کنید.
جراحی آندوسکوپیک همچنین خطر بالاتری برای وارد آوردن آسیب به اعصاب مجاور دارد که میتواند منجر به علائمی مانند بی حسی، گزگز یا از دست دادن حرکات پا شود.
شما باید در مورد جوانب مثبت و منفی هر دو روش با تیم جراحی خود صحبت کنید. نتایج هر دو روش جراحی مخلوط شده است. در نتیجه، به ندرت انجام میشوند.
پیشگیری
در حالی که پیشگیری از همه موارد درد پاشنه پا امکان پذیر نیست، اما توصیههای زیر ممکن است به شما کمک کند تا از مشکلات دیگر جلوگیری کنید.
وزن سالم داشته باشید
اضافه وزن یا چاقی به این معنی است که پای خود و به ویژه پاشنه پا را تحت فشار قرار دادهاید که هرگز برای حمایت از آن طراحی نشده است. این خطر آسیب به پاشنه و سایر قسمتهای پایتان را افزایش میدهد.
اگر اضافه وزن یا چاقی دارید، باید با ترکیب ورزش منظم و رژیم غذایی، با کنترل کالری وزن خود را کاهش دهید و به وزن مناسب خود برسید.
کفش مناسب انتخاب کنید
همیشه پوشیدن کفش مناسب با محیط و فعالیتهای روزمره مهم است.
پوشیدن کفش پاشنه بلند هنگام قرار ملاقات یا معاشرت با دوستان بعید است مضر باشد. اما پوشیدن کفش پاشنه بلند در طول یک هفته کاری، هنگامی که کار شما به راه رفتن یا ایستادن زیاد نیاز دارد، ممکن است به پاهایتان آسیب برساند.
در حالت ایدهآل شما باید کفشهای بنددار را و پاشنه کوتاه تا متوسط بپوشید (اما نه کفش بدون پاشنه) که قوس و پاشنه پاهای شما را پشتیبانی میکند.
به خصوص در روزهای تعطیل از پابرهنه راه رفتن در زمین سخت خودداری کنید. بسیاری از موارد درد پاشنه پا زمانی اتفاق میافتد که فرد به مدت 50 هفته از سال از پاهای خود محافظت میکند، سپس در زمان تعطیلات ناگهان سعی میکند پابرهنه راه برود. پاهای آنها به فشار اضافی عادت ندارد و در نهایت منجر به درد پاشنه میشود.
اگر به طور مرتب آهسته ميدويد یا فعالیت بدنی دیگری انجام میدهید که فشار بیشتری به پاهای شما وارد میکند، تعویض کفشهای ورزشی به طور مرتب مهم است. بیشتر کارشناسان لباس ورزشی توصیه میکنند اگر بیش از 500 مایل با کفش خود راه رفتهاید، باید آن را تعویض کنید.
برای یک دونده فعال که میتواند در عرض 10 دقیقه یک مایل بدود و پنج روز در هفته به مدت 30 دقیقه در روز بدود، باید هر ۸ تا ۹ ماه کفشهای خود را عوض کند. ورزشکاران فعالتر باید کفشهای خود را به طور مکرر تعويض كنند.
