فتق دیسک گردن هنگامی رخ می‌دهد که مواد نرم دیسک به عصب گردن رانده می‌شود. دیسک‌ها بالشتک‌های بین استخوان‌های ستون فقرات هستند که امکان حرکت بین استخوان‌ها را فراهم می‌کنند. آن‌ها در واقع در ابتدای زندگی بسیار قوی و محکم هستند. با این حال، در حدود 30 سالگی، آن‌ها شروع به شکننده شدن می‌کنند و لایه بیرونی قوی ممکن است ترک‌هایی ایجاد کند که اجازه می‌دهد مواد داخلی نرم به بیرون نشت کنند. در واقع درد ناشی از فشار و التهاب دیسک در تماس با ماده فتق دیسک رخ می‌دهد.
برای تعیین اینکه آیا فتق دیسک گردن دارید یا خیر، پزشک از شما یک شرح حال پزشکی کامل می‌خواهد و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. “اشعه ایکس”، “سی تی اسکن”، “ام آر آی” یا “ای ام جی” (نوار عصب و عضله) میتواند تشخیص او را تایید کند.
آناتومی
ستون فقرات از 24 استخوان به نام مهره‌ها تشکیل شده است که روی هم قرار گرفته‌اند. این استخوان‌ها برای محافظت از نخاع به هم متصل می‌شوند. هفت مهره کوچک که از قاعده جمجمه شروع می‌شوند و گردن را تشکیل می‌دهند، ستون فقرات گردنی هستند.
نخاع و اعصاب شما از طریق کانال نخاعی عبور می‌کنند و پیام‌هایی را بین مغز و عضلات شما حمل می‌کنند. دیسک‌های بین مهره‌ای شما دیسک‌های انعطاف پذیر، تخت و گرد هستند و ضخامت آن‌ها تقریباً نیم اینچ است. هنگام راه رفتن یا دویدن آن‌ها به عنوان کمک فنر عمل می‌کنند.
علت
فتق دیسک گردن غالباً در اثر بدتر شدن تغییراتی است که با افزایش سن در ستون فقرات اتفاق می‌افتد و یا در اثر صدمه‌ای که باعث فتق یا برآمدگی دیسک بین مهره‌ای می‌شود، ایجاد می‌شود.
علائم دیسک گردن
فتق دیسک اغلب بسیار دردناک است. معمولا افراد هنگام ابتلا به فتق به فوریت پزشکی نیاز دارند. درد میتواند به حالت سوزش، تیر کشیدن و بی‌حسی باشد. درد در امتداد عصب رخ می‌دهد، بنابراین تمایل دارد از گردن شروع شده و تا پایین بازو منتشر شود. گاهی اوقات این درد ممکن است فقط در تیغه شانه، آرنج یا مچ باشد البته به این بستگی دارد که کدام عصب از بین می‌رود.
فتق همچنین ممکن است باعث نوعی بی‌حسی یا ضعف در بازو شود. ضعف ممکن است بازو یا شانه را درگیر کند. درد میتواند ثابت باشد، گرچه گاهی اوقات با قرار دادن بازو در بالای سر یا خم کردن گردن می‌توان بازوی دردناک را تسکین داد.
تشخیص دیسک گردن
برای تعیین اینکه آیا شما فتق دیسک دارید – و در صورت وجود، محل و شدت آن – متخصصان ستون فقرات شما را معاینه می‌کنند و از شما می‌خواهند علائم خود را به طور دقیق شرح دهید. پزشک شما ممکن است آزمایشات تشخیصی را برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد وضعیت اعصاب، مهره‌ها و دیسک‌ها توصیه کند.
سابقه پزشکی
پزشکان از شما در مورد سابقه پزشکی و خانوادگی‌تان سوال می‌کنند تا مشخص شود که آیا فتق دیسک علت بروز علائم شماست. ممکن است از شما سوال شود که چه زمانی درد را در آن مکان احساس کرده‌اید، آیا بعد از یک حادثه ناگهانی مانند سقوط یا بلند کردن یک شی سنگین آن را متوجه شده‌اید یا به تدریج پیش آمده است. آن‌ها ممکن است در مورد سلامت کلی شما سوال کنند، از جمله اینکه آیا سایر شرایط پزشکی را دارید، دارو مصرف می‌کنید یا قبلاً آسیب نخاعی یا جراحی داشته‌اید. این اطلاعات به پزشکان کمک بسیار زیادی می‌کند.
معاینه فیزیکی
پزشکان معاینه کامل بدنی را انجام می‌دهند تا علت علائم شما را جستجو کنند. این شامل بررسی پاها و بازوها در موقعیت‌های مختلف و کشیدن آن‌هاست – چنین حرکاتی ممکن است باعث گسترش درد از کمر به اندام شود – و همینطور فشار آوردن به ستون فقرات برای آزمایش حساسیت انجام می‌شود. همچنین ممکن است از شما خواسته شود کمی خم شوید یا چند قدم راه بروید، تا پزشک بتواند ارزیابی کند که آیا به تعادل یا توانایی حرکت شما آسیب وارد شده است یا خیر.
ارزیابی عصبی ممکن است تعیین کند که آیا آسیب عصبی در علائم شما نقش دارد یا خیر. اعصاب از طریق بدن عبور می‌کنند و در الگوهای قابل پیش بینی بر عضلات تأثیر می‌گذارند. از این الگوها می‌توان برای راهنمایی پزشک در تطبیق پاسخ‌های غیر طبیعی اندام فیزیکی با اعصاب خاص استفاده کرد.
به عنوان مثال، پزشک شما ممکن است از چکشی کوچک برای آزمایش رفلکس‌های عصبی غیرمجاز در قسمت‌های مختلف بدن شما استفاده کند، که نشان می‌دهد فتق دیسک عصب را فشار می‌دهد. پزشک همچنین ممکن است مناطقی از پوست شما را در معرض محرک‌هایی مانند دمای گرم و خنک قرار دهد تا ارزیابی کند که آیا احساس تأثیر دارد یا خیر.
همچنین ممکن است علائم ضعف جسمی نشان دهنده فشرده شدن فتق دیسک عصب باشد. شاید پزشک از شما بخواهد برای ارزیابی نقاط قوت و ضعف عضلانی از قسمت‌های متحرک بدن خود استفاده کنید. کشش یا گرفتگی عضلانی قابل مشاهده نیز ممکن است آسیب عصبی را نشان دهد.
اشعه ایکس
پزشک شما ممکن است برای بررسی مهره‌های اطراف دیسک فتق شده، عکس رادیولوژی را پیشنهاد کند. در عکس‌های رادیولوژی از اشعه ایکس با پرتوهای پرانرژی نور برای ایجاد تصاویر دقیق از ستون فقرات استفاده می‌شود. غالباً، اگر دیسک از جای خود بلغزد، ممکن است فضای بین مهره‌ها کوچک شده یا مهره‌ها بی‌ثبات شوند چون دیسک دیگر به حالت یک بالشتک یا کمک فنر عمل نمی‌کند. اشعه ایکس میتواند تغییر در ارتفاع فضای دیسک یا تغییر وضعیت مهره را نشان دهد اما خود فتق را نشان نمی‌دهد.
در حالی که به جلو و سپس به عقب خم می‌شوید، یک عکس اشعه ایکس فلکسیون-اکستنشن گرفته می‌شود. هنگامی که با اشعه ایکس سنتی مقایسه می‌شود، اشعه ایکس فلکسیون- اکستنشن اطلاعات بیشتری در مورد بی‌ثباتی احتمالی مهره‌ها به پزشک می‌دهد.
همچنین ممکن است پزشک شما عکسبرداری با اشعه ایکس ایستاده سه پا را انتخاب کند. این اشعه‌ها در دو نوع اشعه ایکس قدامی – خلفی وجود دارد که از جلو و سپس عقب گرفته می‌شوند و اشعه ایکس جانبی از کنار گرفته می‌شود. این تصاویر به دلیل بزرگ بودن فیلم اشعه ایکس”سه پا” نامیده می‌شوند. آن‌ها جزئیاتی از ترازبندی ستون فقرات را ارائه می‌دهند، که ممکن است تحت تأثیر فتق دیسک قرار گیرد.
اسکن ام آر آی
ممکن است از اسکن ام آر آی برای مشاهده دقیق‌تر مهره‌ها، دیسک‌ها و بافت‌های نرم اطراف، از جمله نخاع و اعصاب آسیب دیده استفاده شود. دستگاه ام آر آی یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دو و سه بعدی از قسمت‌های بدن شما استفاده می‌کند.
الکترومیوگرام
اگر در در بازوها یا پاهایتان احساس درد می‌کنید، یا ضعف، گزگز یا بی‌حسی دارید، الکترومیوگرام میتواند مشخص کند که آیا عصب‌ها در نتیجه فتق دیسک کشیده شده‌اند یا خیر. پالس‌های الکتریکی منتقل شده در امتداد اعصاب، ریشه‌های عصبی و بافت عضلانی را اندازه گیری می‌کنند. این آزمایش به پزشکان کمک می‌کند تا تشخیص دهند که آیا درد یا ضعف از عضلات یا اعصاب ناشی می‌شود یا خیر. اگر درد از اعصاب نشأت گرفته باشد، ممکن است نشان دهنده فشرده شدن فتق دیسک عصب یا بخشی از نخاع باشد.
در حین آزمایش “ای ام جی” (نوار عصب و عضله) پزشک سوزن‌های ریز و نازکی را به نام الکترود از طریق پوست به عضلات متناسب با اعصاب خاص وارد می‌کند. سپس پزشکان از شما می‌خواهند که این عضلات را یک به یک حرکت دهید. سیگنال‌های ثبت شده هنگام انقباض هر عضله می‌توانند به پزشک نشان دهند که کدام ریشه عصبی تحت تأثیر قرار گرفته و آیا آسیب عصبی باعث آسیب عضلانی شده است یا خیر.
ای ام جی(نوار عصب و عضله) نسبتاً بدون درد است، اگرچه برخی از افراد از سوزن احساس ناراحتی می‌کنند. معمولاً انجام این تست حدود 15 تا 30 دقیقه طول می‌کشد.
سی تی اسکن
اگر قبلاً آسیب نخاعی یا جراحی داشته‌اید، یا اگر پزشک شما مشکوک است که فتق دیسک ناشی از بیماری دیگر ستون فقرات مانند بیماری دژنراتیو دیسک است، ممکن است سی تی اسکن پیشنهاد شود. سی تی اسکن مجموعه‌ای از پرتوهای ایکس است که جزئیات بیشتری از ستون فقرات را ارائه می‌دهد.
درمان دیسک گردن
بسیاری از فتق‌های دیسک به خودی خود با داروها، آمپول و درمان بهبود می‌یابند. اکثر فتق‌ها طی شش تا هشت هفته به طور قابل توجهی بهبود می‌یابند اگر فتق دیسک فقط باعث درد شود و به دنبال درمان نباشید، قابل قبول است اما، اگر ضعف وجود دارد، باید فتق را از نزدیک مشاهده کرد. اگر قدرت بهبود نمی‌یابد، اغلب توصیه می‌شود که فتق را با جراحی ترمیم کنیم تا عصب را بهبود ببخشد.
داروها
موثرترین دارو برای کمک به درد فتق یک دوره استروئیدهای خوراکی مانند پردنیزون و دگزامتازون است. این داروها فقط می‌توانند چند بار در یک نوبت مصرف شوند. داروهای عصبی مانند گاباپنتین و لیریکا ممکن است درد عصبی فتق را تسکین دهند.
با این حال، آن‌ها می‌توانند عوارض جانبی مانند ایجاد خواب آلودگی داشته باشند، اما پس از چند روز مصرف دارو بهتر می‌شوند. ممکن است ضد التهاب‌ها مانند ایبوبروفن و ناپروکسن برای کاهش درد مفید باشند. وظیفه آن‌ها کاهش التهاب عصب است، دقیقاً مانند استروئیدها، اما به اندازه استروئید قوی نیستند. این داروها خون را رقیق می‌کنند و نمی‌توان آن‌ها را یک هفته قبل از هرگونه تزریق یا جراحی مصرف کرد.
داروهای ضد درد مانند هیدروکدون و استامینوفن درد عصبی را کاهش نمی‌دهند. این داروها اغلب تجویز می‌شوند زیرا ممکن است درد را از بین ببرند اما اکثر مردم از اینکه هیچ تاثیری ندارند تعجب می‌کنند.
تزریق
تزریق در ستون فقرات میتواند بسیار مفید باشد. تزریق ستون فقرات نوعی اپیدورال است که داروهای استروئیدی را روی عصب محل قرار گرفتن آن در اثر فتق دیسک قرار می‌دهد. اینکار کمک می‌کند تا غلظت بسیار بالایی از دارو در همان جایی که لازم است تزریق شود بدون اینکه مجبور باشید عوارض جانبی مصرف دوز بالای استروئید از طریق خوراکی را داشته باشید.
دارو تقریباً یک ماه فعال می‌ماند. در آن زمان فتق دیسک بهبود می‌یابد. ممکن است دو یا سه آمپول در طی چندین ماه طول بکشد تا فتق برطرف شود و بهبود یابد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی میتواند به کاهش علائم فتق کمک کند و کشش ممکن است فشار عصب را از روی دیسک کاهش دهد.
بعضی تمرینات میتواند برای فتق دیسک مفید باشد. ورزش میتواند عضلات کمر و معده شما را قوی‌تر کند. این باعث می‌شود فشار وارد شده روی دیسک کاهش پیدا کند و آسیب کمتری به شما وارد شود. از پزشک خود در مورد تمرینات مربوط به کمر خود سوال کنید. پزشک شما ممکن است بخواهد شما به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید تا در مورد تمرینات مناسب کمر اطلاعات کسب کنید.
درمان خانگی
برای درمان دیسک خود می‌توانید از مراقبت در منزل نیز استفاده کنید. وضعیت بدنی خوب میتواند با کاهش فشار روی دیسک به کمر شما کمک کند. تمرکز خود را روی ایستادن صاف، صاف نشستن و بلند کردن اشیا با کمر صاف بگذارید. این نکات را دنبال کنید تا آنچه را که می‌توانید به تنهایی انجام دهید و کمک کنید تا علائم شما تا حد امکان کاهش یابد.
- وقتی چیزی را بلند می‌کنید زانوها و باسن خود را خم کنید ، و کمرتان را صاف نگه دارید.
- هنگامی که یک شی را حمل می‌کنید، شیء را نزدیک بدن خود را نگه دارید.
- اگر برای مدت طولانی می‌ایستید، یک پای خود را برای مدتی روی سکو یا جعبه کوچکی قرار دهید.
- اگر مدت زیادی مینشینید، پاهایتان را روی سکو کوچکی قرار دهید تا زانوهایتان بالاتر از باسن شما قرار بگیرند.
- کفش پاشنه بلند نپوشید.
- روی شکم خود نخوابید.
جراحی
جراحی‌های فتق دیسک برای از بین بردن درد بسیار موثر هستند. رایج‌ترین روش فتق دیسک، میکرودیسککتومی است. در این جراحی قطعه فتق دیسک به سادگی از طریق یک برش کوچک برداشته می‌شود. جراحی تقریباً یک ساعت طول می‌کشد و به صورت سرپایی انجام می‌شود. جراحی برای بیماران مبتلا به فتق شدید که همراه با ضعف یا درد شدید هستند و با سایر روش‌های درمانی بهتر نمی‌شوند، گزینه بسیار خوبی است.
بهبودی
اگر مواد دیسک بیشتری به سمت عصب رانده شود، فتق دیسک میتواند بدتر شود. ما توصیه می‌کنیم در هنگام بهبودی از فتق دیسک، افراد از خم شدن، بلند کردن بیش از 15 پوند، پیچ خوردن و نشستن طولانی مدت خودداری کنند. این توصیه‌ها معمولاً یک ماه بیشتر از زمانی که بیمار احساس می‌کند از آسیب خود بهبود یافته است، ادامه می‌یابد.
نظر جراحان در رابطه با پروتکل‌های بهبودی با یکدیگر متفاوت است. به طور کلی، پیاده‌روی بلافاصله پس از جراحی تا چند مایل در روز قابل قبول است. بعضی از پزشکان ممکن است یک دوره فیزیوتراپی و تقویت را دو هفته بعد از جراحی شروع کنند. در طول این مدت، هنوز محدودیت‌هایی در خم شدن، بلند کردن و پیچاندن وجود دارد. تمام محدودیت‌ها تقریباً شش هفته پس از جراحی برداشته می‌شوند.
