بورسا کیسه‌ای پر از مایع است که به عنوان سطح لغزنده عمل می‌کند تا اصطکاک بین بافت‌های متحرک بدن را کاهش دهد. سه بورس اصلی زانو وجود دارد. غالباً همراه بورسیت زانو، علائمی چون تورم، گرما و حساسیت موضعی و همچنین درد زانو مشاهده می‌شود. بورسیت معمولاً عفونی نیست، اما بورسا می‌تواند دچار عفونت شود.
درمان بورسیت غیر عفونی شامل استراحت، یخ گذاشتن، و داروهای ضد التهاب و مسکن است. بورسیت عفونی با آنتی بیوتیک، آسپیراسیون و جراحی درمان می‌شود.
بورسیت چیست؟
بورسا کیسه‌ای بسته و پر از مایع است که به عنوان یک سطح لغزنده برای کاهش اصطکاک بین بافت‌های بدن عمل می‌کند. بورس‌های اصلی در مجاورت تاندون‌ها در نزدیکی مفاصل بزرگ مانند شانه‌ها، آرنج، لگن و زانوها قرار دارند. هنگامی که یک بورس ملتهب می‌شود، این شرایط به بورسیت شناخته می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث تورم، گرمی و حساسیت در ناحیه آسیب دیده شود. معمولاً، بورسیت ناشی از ضربه موضعی بافت نرم یا آسیب فشاری است و هیچ عفونتی وجود ندارد (بورسیت آسپتیک). در موارد نادر، به ویژه هنگامی که سیستم ایمنی بدن سرکوب می‌شود، بورس می‌تواند به باکتری آلوده شود. به این حالت بورسیت سپتیک گفته می‌شود.
بورسیت زانو چیست؟
مفصل زانو توسط سه بورس بزرگ احاطه شده است. در سر زانو، روی استخوان کاسه زانو (کشکک)، بورس جلوی زانو قرار دارد. این بورس می‌تواند در اثر ضربه مستقیم به جلوی زانو ملتهب شود (بورسیت پریپاتلا). این امر معمولاً هنگام حفظ وضعیت زانو به مدت طولانی اتفاق می‌افتد و در نتیجه باعث تحریک ناحیه پریپاتلا می‌شود. بر اساس سوابق شغلی مرتبط با بیمار، از آن به عنوان “زانوی خدمتکار”، “زانوی تمیزکار پشت بام” و “زانوی لایه بردار فرش” یاد می‌شود.
کشیدگی تاندون بزرگ زیر کاسه زانو، هم می‌تواند باعث التهاب مفصل و هم بورسیت اینفراپاتلا شود. این بورس زانو دقیقاً در زیر کشکک زانو و زیر تاندون بزرگی قرار دارد که عضلات جلوی ران و پشت زانو را به استخوان برجسته جلوی ساق پا متصل می‌کند. این بورس، بورس اینفراپاتلا نامیده می‌شود و در صورت ملتهب شدن، بیماری آن بورسیت اینفراپاتلا نامیده می‌شود. این عارضه معمولاً با التهاب تاندون مجاور در نتیجه آسیب دیدگی در پریدن مشاهده می‌شود، از این رو نام آن “زانوی جهندگان” است.
التهاب بورس در قسمت داخلی زانو (ناحیه آنسرین) می‌تواند باعث بورسیت پس آنسرین شود. بورسیت پس آنسرین باعث حساسیت موضعی زانوی داخلی می‌شود. این بورس زانو در قسمت داخلی زانو قرار دارد و “بورس آنزیرین” نامیده می‌شود. این بورس معمولاً در زنان میانسال ملتهب می‌شود. این وضعیت به عنوان بورسیت آنسرین شناخته می‌شود. بورسیت آنسرین به ویژه در افراد چاق شایع است. این بیماران هنگام بالا رفتن یا پایین آمدن از پله‌ها می‌توانند احساس درد در زانوی داخلی داشته باشند.
علل بورسیت زانو چیست؟
بورسیت زانو می‌تواند در صورت پر شدن بورس از خون در اثر آسیب دیدگی و استفاده بیش از حد، مانند مسابقات ورزشی رخ دهد. بورسیت همچنین می‌تواند از طریق آرتریت روماتوئید و از رسوبات کریستال ایجاد شود، همانطور که در بیماران مبتلا به آرتریت نقرسی و شبه نقرس دیده می‌شود. بورس پریپاتلا همچنین می‌تواند با باکتری دچار عفونت شود (بورسیت سپتیک). وقتی این اتفاق می‌افتد، ممکن است تب وجود داشته باشد. این نوع عفونت معمولاً در اثر ترک روی سطح پوست یا زخم‌های باز شده ایجاد می‌شود. باکتری دخیل در بورسیت سپتیک زانو معمولاً استافیلوکوک است که به طور طبیعی روی پوست وجود دارد. به ندرت، یک بورس ملتهب مزمن می‌تواند توسط باکتری‌های پخش شده در خون دچار عفونت شود.
علائم و نشانه‌های بورسیت زانو چیست؟
بورسیت می‌تواند منجر به درجات متفاوتی از تورم، گرما، حساسیت به لمس و قرمزی در ناحیه پوشاننده زانو شود. در مقایسه با التهاب مفصل زانو (آرتروز)، معمولاً درد خفیف است. این بیماری اغلب با افزایش درد در هنگام زانو زدن همراه است و می‌تواند باعث سفتی و درد هنگام راه رفتن شود. همچنین، بر خلاف مشکلات موجود در مفصل زانو، دامنه حرکتی زانو اغلب حفظ می‌شود و تورم در خارج از مفصل است.
تشخیص
بورسیت زانو براساس محل معمول یک بورس که علائم التهاب از جمله درد زانو، حساسیت به لمس، سفتی و گاهی قرمزی و گرما را نشان می‌دهد، تشخیص داده می‌شود. به طور معمول، حساسیت نقطه‌ای در محل بورس ملتهب وجود دارد.
درمان بورسیت زانو
معمولاً، بورسیت با گذشت زمان بهبود می‌یابد. در بیشتر موارد، نیازی به جراحی نیست. درمان معمولاً با هدف تسکین علائم انجام می‌شود در حالی که بدن بورس ملتهب را بهبود می‌بخشد.
خود مراقبتی
بهترین روش برای رفع ناراحتی و درد بورسیت، قطع موقت هر فعالیتی است که احتمال دارد درد زانو را بیشتر تشدید کند. RICE به معنی (استراحت، یخ گذاشتن، فشرده سازی و بالا نگه داشتن عضو) اغلب می‌تواند به علائم کمک کند.
دارو
مسکن‌های بدون نسخه و داروهای ضد التهابی اغلب می‌توانند به تسکین علائم بورسیت زانو کمک کنند. اگر این داروها کمکی نکرد، ارتوپد شما می‌تواند داروهایی برای کاهش التهاب تجویز کند تا درد را کاهش دهد و هرگونه عفونت را درمان کند.
آسپیراسیون و تزریق
وقتی بسته‌های یخ و داروهای ضد التهاب موثر نباشند، بورسیت زانو می‌تواند به آسپیراسیون مایع بورسا و یا تزریق محلی کورتیزون نیاز داشته باشد. این روش شامل برداشتن مایعات با سوزن و سرنگ در شرایط استریل است و می‌تواند در مطب پزشک انجام شود. گاهی اوقات مایعات برای تجزیه و تحلیل بیشتر به آزمایشگاه ارسال می‌شوند. بورسیت غیر عفونی زانو با تزریق داروی کورتیزون به بورس متورم نیز قابل درمان است. تزریق کورتیزون گاهی اوقات همزمان با روش آسپیراسیون انجام می‌شود.
بورسیت سپتیک حتی به ارزیابی و درمان بیشتر نیاز دارد. مایعات بورس را می‌توان در آزمایشگاه بررسی کرد تا میکروب‌های ایجاد کننده عفونت شناسایی شوند. این حالت اغلب نیاز به آنتی بیوتیک درمانی به صورت داخل وریدی دارد. ممکن است آسپیراسیون مکرر مایع التهابی نیز لازم باشد.
طب فیزیکی
تمرینات طب فیزیکی می‌تواند به کاهش علائم درد بورسیت زانو کمک کند. این امر همچنین می‌تواند به بهبود انعطاف پذیری، تقویت عضلات اطراف زانوی آسیب دیده و جلوگیری از بروز مجدد این بیماری در آینده کمک کند.
فیزیوتراپیست با شما همکاری می‌کند تا:
- درد و تورم را کاهش دهید. اگر فعالیت‌های تکراری باعث بورسیت زانو شده باشد، متخصص طب فیزیکی به شما کمک می‌کند تا بدانید چگونه می‌توانید از این فعالیت‌ها جلوگیری کرده یا آن‌ها را اصلاح کنید تا باعث بهبودی شود. متخصص طب فیزیکی شما ممکن است از انواع مختلفی از روش‌های درمانی و روش‌های الکتریکی گرمایی (دستگاه‌هایی که از گرما، نور یا صدا برای کاهش تورم و درد استفاده می‌کنند) برای کنترل و کاهش درد و تورم استفاده کند.
- حرکت را بهبود ببخشید. متخصص طب فیزیکی شما فعالیت‌ها و روش‌های درمانی خاصی را برای کمک به بازیابی حرکت طبیعی زانو و پا انتخاب می‌کند. این تمرینات ممکن است با حرکات “غیرمنفعل” انجام شود که درمانگر برای حرکت آرام مفصل زانوی شما انجام می‌دهد و به سمت تمرینات و کشش‌های فعال که خودتان انجام می‌دهید تغییر می‌یابد.
- انعطاف پذیری خود را بهبود ببخشید. متخصص طب فیزیکی شما مشخص می‌کند که آیا عضلات پای شما دچار تنگی است یا خیر، شما را در کشش عضلات کمک می‌کند و به شما یاد می‌دهد که چگونه خودتان آن عضلات را کشش دهید.
- قدرت عضلات را بهبود ببخشید. اگر متخصص طب فیزیکی شما تشخیص دهد که عضلات پا ضعیف یا آسیب دیده‌اند، درمانگر شما تمرینات و اقدامات صحیح را برای بازگرداندن مداوم قدرت و توانایی شما انتخاب و آن‌ها را به شما می‌آموزد.
- استقامت را بهبود ببخشید. بازیابی استقامت عضلانی پای شما بعد از آسیب دیدگی مهم است. متخصص طب فیزیکی شما برنامه‌ای از فعالیت‌های لازم را برای کمک به شما در بازیابی استقامتی که قبل از آسیب دیدگی داشته‌اید، ارائه می‌کند، بنابراین می‌توانید به انجام کارهایی که دوست دارید انجام دهید، بازگردید.
- تعادل را بهبود ببخشید. بازیابی حس تعادل بعد از آسیب دیدگی مهم است. متخصص طب فیزیکی شما تمریناتی را برای بهبود مهارت‌های تعادلی به شما می‌آموزد.
- چابکی را بازیابی کنید. سرعت و دقت حرکت پا در ورزشکاران مهم است. متخصص طب فیزیکی به شما کمک می‌کند تا این مهارت‌ها را برای آمادگی برای بازگشت به فعالیت‌های ورزشی مجدد به دست آورید.
- یک برنامه خانگی بیاموزید. متخصص طب فیزیکی به شما تمرینات تقویت کننده و کششی را برای انجام در خانه آموزش می‌دهد. این تمرینات ویژه نیازهای شما را برآورده خواهند کرد. اگر آن‌ها را طبق دستورالعمل متخصص طب فیزیکی انجام دهید، می‌توانید بهبودی خود را تسریع کنید.
- بازگشت به فعالیت‌ها. متخصص طب فیزیکی در مورد اهداف فعالیتی با شما گفتگو می‌کند و از آن‌ها برای تعیین اهداف بهبودی در کار، ورزش و زندگی در خانه استفاده می‌کند. برنامه درمانی‌تان به شما کمک می‌کند تا به ایمن‌ترین، سریع‌ترین و موثرترین شکل ممکن به اهداف خود برسید. متخصص طب فیزیکی برای کمک به شما در رسیدن به اهداف‌تان، تمرینات، فعالیت‌های بازآموزی و تکنیک‌ها و تمرین‌های مخصوص ورزش را به شما آموزش می‌دهد.
- زمان بازیابی سرعت. متخصص طب فیزیکی شما در انتخاب بهترین روش‌های درمانی و تمرینات آموزش دیده و باتجربه است و به شما کمک می‌کند تا با خیال راحت بهبود پیدا کنید، به سبک زندگی عادی خود برگردید و سریع‌تر از آنچه که خودتان فکر می‌کنید به اهداف‌تان برسید.
ابزارهای کمکی در راه رفتن
در حالی که بورس در حال بهبودی می‌باشد، یک بریس محافظ زانو یا استفاده از وسیله کمکی مانند عصا یا واکر نیز ممکن است برای کاهش فشار بر روی ناحیه توصیه شود. زانوبندهای فشرده سازی نیز می‌توانند به کاهش تورم و پشتیبانی از زانو کمک کنند.
جراحی
اگر از بورسیت مکرر، شدید یا مزمن زانو رنج می‌برید، ممکن است جراحی برای برداشتن بورس آسیب دیده توصیه شود. جراحی بورسیت نسبتاً نادر است، اما می‌تواند به تسکین درد کمک کند.
پیش بینی (چشم انداز) بهبودی از بورسیت زانو چیست؟
چشم انداز بهبودی از بورسیت زانو به طور کلی بسیار خوب است. بورسیت خفیف با استراحت خود به خود برطرف می‌شود. بورسیت جدی‌تر می‌تواند برای کاهش التهاب، به داروهایی نیاز داشته باشد (که خوراکی مصرف می‌شوند یا به صورت موضعی تزریق می‌شوند). بورسیت عفونی به تخلیه، احتمالاً برداشتن به صورت جراحی و آنتی بیوتیک نیاز دارد.
چگونه می‌توانم از بورسیت جلوگیری کنم؟
اگرچه همیشه نمی‌توان از بروز بورسیت زانو پیشگیری کرد، اما تدابیری وجود دارد که می‌توانید آن‌ها را برای کاهش احتمال ابتلا به این بیماری یا جلوگیری از بروز مجدد آن به کار بگیرید. این اقدامات شامل موارد زیر هستند:
- استراحت‌های منظم – اگر به زانوهای خود در دوره‌های طولانی مدت فشار وارد می‌کنید، وقفه‌های منظم داشته باشید تا به زانوها استراحت دهید، پاها را بکشید و فشار را از روی زانوها بردارید.
- حفظ وزن سالم – داشتن اضافه وزن می‌تواند فشار بیشتری به مفاصل زانوی شما وارد کند.
- پوشیدن پد زانو – اگر مدت طولانی روی زانو هستید یا در فعالیت‌ها و ورزش‌های با شدت و تنش زیاد شرکت می‌کنید، سعی کنید از پد زانو استفاده کنید تا از زانوها محافظت کرده و فشار را کاهش دهید.
- اجتناب از چمباتمه زدن برای مدت طولانی – خم شدن زیاد یا مکرر زانوها فشار بیشتری به آن‌ها وارد می‌کند و باعث وارد آمدن نیروی اضافی روی مفصل می‌شود.
