تحلیل رفتگی و التهاب تاندونهای عضلات شانه میتواند در ورزشهایی که با انجام دادن حرکات تکراری بازو و کشیدن آن به سمت بالا همراه است مانند شنا و وزنه برداری ایجاد شود. در اکثر مواقع پس از یک دوره استراحت و دوری کردن از میدان ورزش معمولاً شانه بهبود پیدا میکند. قرار دادن کمپرس یخ روی شانه و استفاده از داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب میتواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
تاندونیت شانه چیست؟
تاندونیت شانه عبارتی است که برای توصیف التهاب تاندون شانه به کار برده میشود. تاندون وظیفه متصل کردن عضلات به استخوانها را برعهده دارد و التهاب این بافت طناب مانند شایع ترین علت بروز درد محسوب میشود. تاندونیت با آرتروز تفاوت دارد و آرتروز به معنای التهاب مفصل است. تاندونیت شانه به التهاب روتاتور کاف یا تاندون دوسر گفته میشود. روتاتور کاف از عضلات و تاندونهای شانه تشکیل شده است که استخوان فوقانی بازو را به کتف متصل میکند. روتاتور کاف از چهار تاندون ساخته شده است که عبارتند از تاندون فوق خاری، تحت خاری، گرد کوچک، و زیر کتفی؛ که هریک از آنها یک عضله را به کتف و استخوان فوقانی بازو متصل میکنند. وظیفه این تاندونها پایدار کردن مفصل، کمک به چرخش شانه و بالا آوردن بازو تا بالای سر است. التهاب تاندون روتاتور کاف معمولاً با التهاب تاندون فوق خاری شروع میشود و معمولاً با پیشرفت بیماری سه تاندون دیگر نیز درگیر میشوند. این اختلال میتواند به صورت خفیف یا به صورت التهاب شدید روتاتور کاف ایجاد گردد. هنگامی که تاندون روتاتور کاف دچار التهاب شده و کلفت میشود به وضعیت ایجاد شده تاندونیت روتاتور کاف گفته میشود. در این شرایط ممکن است تاندون روتاتور کاف زیر قسمت فوقانی استخوان شانه گیر بیفتد
- تاندونیت شانه به التهاب روتاتور کاف یا تاندون دو سر گفته میشود که به علت فشرده شدن تاندون توسط ساختارهای مجاور ایجاد میگردد.
- انجام دادن برخی فعالیتهای ورزشی خاص که با حرکات مداوم بازو و بالا آوردن آن تا ناحیه سر همراه است میتواند باعث تاندونیت شانه شود.
فاکتورهای خطر در بروز تاندونیت شانه
برخی از فاکتورهای خطر در بروز تاندونیت شانه به شرح زیر میباشند:
- با بالا رفتن سن از میزان انعطاف پذیری تاندون کاسته میشود.
- انجام دادن برخی فعالیتهای ورزشی از قبیل بیسبال، بسکتبال، بولینگ یا گلف یا هر فعالیتی که با حرکات تکراری شانه همراه است ریسک بروز التهاب تاندون شانه را افزایش میدهد.
- برخی از افرادی که به واسطه شغل خود مجبور به انجام دادن حرکات تکراری هستند، بدن آنها در وضعیت نامطلوبی قرار میگیرند، به طور مداوم باید دست خود را تا بالای سر هدایت کنند یا حرکات مشابهی را انجام دهند بیشتر از دیگران دچار التهاب تاندون شانه خواهند شد.
علائم التهاب تاندون شانه
علائم التهاب تاندون شانه در همه افراد به یک شکل خود را نشان نمیدهد و ممکن است هر بیمار علائم متفاوتی را تجربه کند:
- ناتوانی در قرار دادن شانه در برخی حالات خاص
- درد یا ناراحتی شانه
- اختلالات خواب و یا احساس بدتر شدن درد که مستلزم مراجعه فوری به پزشک است.
تشخیص التهاب تاندون شانه
معمولا پزشک برای تشخیص التهاب تاندون شانه به انجام معاینات جسمانی خواهد پرداخت. پزشک وضعیت شانه را بررسی میکند و سپس به ارزیابی سابقه پزشکی بیمار، علایمی که دارد و مواردی که باعث بدتر شدن درد میشوند میپردازد. پزشک همچنین به بررسی دامنه حرکات شانه و قدرت آن خواهد پرداخت. در برخی موارد پزشک درخواست انجام عکسبرداری توسط اشعه ایکس را خواهد داد تا بتواند اختلالات ناحیه شانه از قبیل زائده های استخوانی را تشخیص دهد و یا به کمک اسکن ام آر آی پارگی بافت نرم را تایید کند.
درمان التهاب تاندون شانه
معمولاً حدود ۲ تا ۴ هفته طول میکشد تا التهاب تاندون روتاتور کاف یا پارگی خفیف آن بهبود پیدا کند اما در صورتی که بیمار دچار التهاب شدید شده باشد دوران بهبود طولانی تر خواهد شد. در مراحل اول هدف از درمان کاهش التهاب و تورم تاندون و رفع فشار از روی این ناحیه است.
استراحت کردن
بیمار باید از انجام دادن فعالیتهایی که باعث افزایش درد ناشی از التهاب تاندون شانه میشود خودداری کند به همین دلیل استراحت کردن و نداشتن فعالیت جسمانی به رفع درد و سفتی شانه کمک خواهد کرد.
استفاده از کمپرس یخ
قرار دادن کمپرس یخ به مدت ۲۰ دقیقه و چند بار در طول روز میتواند به تسکین درد و تورم ناشی از التهاب تاندون شانه کمک کند.
استفاده از بانداژ فشاری
استفاده از بانداژ فشاری در اطراف شانه میتواند به کاهش تورم کمک کند.
دارو درمانی
استفاده از داروهای ضد التهاب میتواند به کاهش درد و تورم حاصل از التهاب تاندون شانه کمک کند.
تزریق استروئید
میتوان از تزریق استروئید برای درمان درد و التهاب حاصل از این اختلال استفاده کرد.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت درون فضای شانه که حاوی فاکتورهای رشد است میتواند به تسریع فرایند بهبود بافت نرم، بهبود استخوان و زخم کمک کند.
فیزیوتراپی و ورزش
فیزیوتراپی شامل حرکات کششی و حرکات ورزشی برای بهبود دامنه حرکات شانه است. برنامه فیزیوتراپی با توجه به شرایط خاص هر بیمار طراحی میشود و با بهبود او، پزشک انجام دادن حرکات ورزشی به منظور تقویت عضلات و بهبود دامنه حرکات شانه را توصیه خواهد کرد. بیماران میتوانند از حرکات ورزشی مخصوص به منظور تسریع فرآیند بهبود التهاب تاندون شانه استفاده کنند. برخی از این حرکات ورزشی به شرح زیر میباشند:
- ماساژ درمانی و ماساژ عمیق بافت که به منظور رفع بافت اسکار و جلوگیری از بروز التهاب شانه انجام میشود.
- فشار دادن دو کتف به یکدیگر که به تقویت عضلات شانه و اطراف آن کمک میکند.
- قرار دادن دستها روی میز و فشار آوردن به شانه که به تقویت عضلات کمک میکند و از عود مجدد بیماری جلوگیری مینماید.
معمولاً دوران بهبود پس از التهاب تاندون شانه بر اساس شدت آسیب ایجاد شده از چند هفته تا چند ماه متغیر است. در این دوران باید بیمار با پزشک خود ارتباط نزدیکی داشته باشد.
عمل جراحی برای درمان التهاب تاندون شانه
در صورتی که روشهای غیر جراحی تاثیری در بهبود مشکل بیمار نداشته باشند ممکن است عمل جراحی ضرورت یابد. معمولاً از عمل جراحی برای درمان آسیب دیدگی یا پارگی شدید تاندون استفاده میشود. پس از جراحی روتاتور کاف اکثر بیماران به طور کامل بهبود پیدا میکنند.
- آرتروسکوپی روشی است که در آن پزشک به ایجاد یک برش در ناحیه شانه میپردازد سپس به کمک دوربین و وسایل جراحی به درمان مشکل بیمار کمک خواهد کرد.
- در صورتی که شانه دچار چندین آسیب دیده شده باشد پزشک از جراحی باز استفاده میکند.
- جراحی هیدرودایسکشن عصب با هدایت تصویری
- جراحی برش تاندون زیر پوست با هدایت تصویری
پس از انجام جراحی بیمار به استراحت و فیزیوتراپی نیاز خواهد داشت و متخصص فیزیوتراپی با توجه به شرایط بیمار برنامه درمانی خاصی را طراحی میکند. هدف از جلسات فیزیوتراپی تقویت و بهبود دامنه حرکات شانه است.
۵ تمرینی که باید از انجام آن خودداری کرد
اگر شما یا یکی از اطرافیان تان دچار التهاب تاندون شانه شده اید باید از تمریناتی استفاده کنید که به بهبود شما کمک میکند. اما آیا میدانید انجام دادن چه تمریناتی برای شما ممنوع است؟ افرادی که به دلیل التهاب تاندون شانه به استراحت نیاز دارند باید از انجام دادن برخی تمرینات ورزشی که به شرح زیر میباشند اجتناب کنند:
- بالا آوردن توپ تا بالای سر و پرتاب کردن آن به ویژه توپ سنگین
- شنا کردن و حرکات تکراری دست و شانه
- برداشتن اجسام سنگین و تحت فشار قرار دادن شانه و روتاتور کاف
با گذر زمان التهاب شانه به تدریج کاهش پیدا میکند و بیمار به طور کامل بهبود خواهد یافت. از سوی دیگر اجتناب از انجام دادن این فعالیتهای ورزشی به تسریع فرآیند بهبود کمک خواهد کرد.
وزنه برداری و بالا آوردن آن تا بالای سر
افرادی که دچار آسیب دیدگی شانه شده اند باید از انجام دادن فعالیتهایی که فشار زیادی به شانه وارد میکند خودداری نمایند. این بیماران باید از انجام دادن فعالیتهای مانند پرتاب توپ، وزنه برداری یا حرکاتی که با تحت فشار قرار دادن شانه همراه است خودداری کنند. انجام دادن این حرکات فشار زیادی را به شانه وارد میکند و باعث تشدید درد و آسیب دیدگی خواهد شد.
تحت فشار قرار دادن شانه و گردن
گاهی اوقات کار با برخی از دستگاههای ورزشی باعث میشود فشار زیادی به شانه و گردن وارد شود در نتیجه روتاتور کاف درگیر میشود و بیمار در معرض خطر مشکلات شانه و درد مزمن قرار خواهد گرفت. مشکلی که در ارتباط با استفاده از این وسایل وجود دارد چرخش بیش از حد شانه است زیرا باید شانه به قدری بچرخد که امکان انجام این تمرین ورزشی فراهم گردد. در صورتی که بیمار به انجام این حرکات ورزشی بپردازد با مشکلاتی از قبیل کشش بیش از حد بافت و ناپایداری مفاصل مواجه خواهد شد که آسیب دیدگی شانه را به دنبال دارد.
کول هالتر
کول هالتر یکی از تمرینات بسیار پرطرفداری است که در باشگاه انجام میشود. اگر شما با این تمرین ورزشی آشنایی داشته باشید میدانید که فشار بسیار زیادی را به شانه و روتاتور کاف وارد میکند به همین دلیل ریسک بروز آسیب دیدگی را افزایش میدهد. مشکلی که در ارتباط با این تمرین ورزشی وجود دارد به حالت قرارگیری بازوها مرتبط است و باید بازوها به سمت داخل بچرخند. هنگامی که بازوهای خود را به سمت بالا میکشید یکی از تاندونهای کوچک شانه توسط استخوانهای شانه گیر میافتد. انجام دادن این تمرین با گذر زمان باعث تحلیل رفتگی و آسیب دیدگی شدید شانه خواهد شد. به تدریج تاندون شانه آسیب میبیند و شما با مشکلات بعدی مواجه خواهید شد.
پرس پشت گردن
انجام دادن حرکت پرس شانه و پشت گردن احتمال آسیب دیدگی شانه را افزایش میدهد. برای انجام این حرکت باید شانههای خود را به سمت بیرون بکشید که در وضعیت آسیب پذیری قرار خواهند گرفت و احتمال آسیب دیدگی آنها افزایش پیدا میکند. از سوی دیگر تحقیقات انجام شده نشان داده اکثر افراد این تمرین ورزشی را به طور صحیح انجام نمیدهند به همین دلیل دچار التهاب تاندون شانه میشوند. بهتر است از انجام دادن حرکت خودداری کنید.
حرکت دیپ در حالت نشسته
انجام دادن این حرکت ورزشی عضلات سه سر شانه را درگیر میکند که متاسفانه فشار زیادی را به شانه وارد میکند و منجر به آسیب دیدگی روتاتور کاف خواهد شد. برای انجام دادن این تمرین ورزشی باید شانهها به هم نزدیک شوند که در چنین وضعیتی سر استخوان هومرال به سمت جلو متمایل میگردد.